Odra – powszechna choroba zakaźna wieku dziecięcego czy duże zagrożenie?

Odra jest silnie zakaźną chorobą wieku dziecięcego, bo większość zachorowań zdarza się właśnie pośród naszych pociech. Rozprzestrzenianie się wirusa jest dość łatwe, gdyż drogą kropelkową. Do zarażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą zarażoną, przypadki wystąpienia odry poprzez kontakt z zainfekowanymi przedmiotami są sporadyczne.

Przechorowanie odry w wieku dziecięcym sprawia, że stajemy się odporni na chorobę na całe życie. Jest to schorzenie o wysokim poziomie zakaźności, która rozpoczyna się już na 5 dni przed wystąpieniem wysypki i obejmuje okres nawet do 4 dni po jej ustąpieniu. Szczyt zachorowań notowany jest zimą oraz wczesną wiosną.

Odra objawy

Chorobę dzielimy na 4 okresy, pośród każdego z nich wyróżniamy inne objawy.

1. Okres wylęgania – czas inkubacji choroby wynosi od 9 do 14 dni, najpowszechniej jest całkowicie bezobjawowy, w niektórych przypadkach zauważalne jest pogorszenie samopoczucia u dziecka i/ lub ogólne osłabienie.
2. Okres nieżytowy – pierwszym objawem jest podwyższona temperatura ciała, występują objawy oczne takie jak światłowstręt („królicze oczy”), zapalenie spojówek z niewielkim obrzękiem powiek. Poza tym pojawia się nieżyt nosa, zapalenie gardła, zapalenie krtani, jak również suchy i silnie męczący kaszel. Po upływie pierwszych 2 – 3 dni tego okresu można zaobserwować wystąpienie tzw. Plamek Fiłatowa i Koplika. Pojawiają się one w obrębie błony śluzowej policzków, mniej więcej równolegle do zębów trzonowych oraz przedtrzonowych. Są to niewielkie plamki – punkciki w kolorze białym otoczone czerwoną obwódką.
3. Okres wysypkowy – głównym objawem będzie charakterystyczna wysypka, jednak rodzic z pewnością zauważy znaczne pogorszenie samopoczucia dziecka oraz wzrost temperatury ciała nawet do poziomu 40 stopni. W niektórych przypadkach występuje sinica, silna duszność oraz znaczne przyspieszenie tętna, wyróżniająca jest apatia oraz znaczna senność, stąd powiedzenie, że dziecko przesypia odrę. Pierwsze ślady wysypki zaobserwować można w obrębie twarzy oraz za uszami. Następnie ma tendencję do „schodzenia” coraz niżej, pojawia się na szyi, górnej części klatki piersiowej oraz pleców i w konsekwencji dochodzi do objęcia całego tułowia oraz kończyn. Wysypka stopniowo zmienia się w czasie trwania choroby – początkowo są to niewielkie i dość silnie rozsiane plamki w kolorze ciemnoróżowym, ich ilość zwiększa się, stają się również bardziej wypukłe i przypominają grudki. Następnie dochodzi do ich powiększania się i zlewania, czego konsekwencją jest fakt, że mogą pokryć niemal całe ciało pozostawiając jedynie niewielkie pasma zdrowej, białej skóry jest to tzw. Skóra lamparcia. Wysypka stopniowo ustępuje w takiej samej kolejności jak się pojawiała.
4. Okres zdrowienia – obejmuje czas kilku dni, rozpoczyna się wraz z blednięciem wysypki, wówczas ustępuje również gorączka i kaszel.

Zobacz także: Objawy odry u dzieci i niemowląt

Powikłania po odrze

Powikłania spowodowane zachorowaniem na odrę pojawiają się stosunkowo rzadko i najpowszechniej występują u tych najmłodszych dzieci, które zachorują. Niektóre z nich mogą być bardzo niebezpieczne:

• Zapalenie ucha środkowego,
• Zapalenie krtani,
• Zapalenie płuc,
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• Zapalenie mózgu,
• Zapalenia wielonerwowe czy nerwów czaszkowych,
• Zapalenie rdzenia kręgowego,
• LESS czyli podostre, stwardniające zapalenie mózgu, które rozwija się wiele lat po przechorowaniu odry, najczęściej po upływie 5 do 8 lat, kończy się śmiercią.

Szczepienie odra świnka różyczka

Ilość zachorowań na odrę bardzo się zmniejszyła w wyniku wprowadzenia obowiązkowego szczepienia skojarzonego przeciwko trzem najpowszechniejszym chorobom zakaźnym wieku dziecięcego czyli odrze, śwince oraz różyczce. Ma ono miejsce w drugim oraz 10 roku życia.

Leczenie

Jeśli w przebiegu odry nie występują powikłania to podstawowe leczenie skupia się na działaniach mających na celu złagodzenie objawów. Mówi się nawet, że dzieci przesypiają tę chorobę i faktycznie zaleca się leżenie w łóżku, odpoczynek, spożywanie wysokich ilości płynów, przyjmowanie leków o działaniu przeciwgorączkowym, wykonywanie chłodnych kompresów. Dieta w przebiegu odry powinna być lekkostrawna, nie powinno się jednak zbytnio zmuszać dziecka do jedzenia, szczególnie jeśli ma wysoką temperaturę, pilnujmy jednak podawania płynów aby nie doprowadzić do odwodnienia. Codzienna kąpiel jest wskazana pomimo utrzymującej się na ciele wysypki.

Czytaj więcej: Epidemia odry – choroba powraca z dużą siłą