Tracheotomia, której nazwa wywodzi się od łacińskiej tchawicy (trachea) jest zabiegiem otolaryngologicznym i w większości przypadków wykonywany jest przez lekarzy w warunkach szpitalnych. W zależności od sytuacji w jakiej znalajduje się pacjent zabieg ten podzielić można na tracheotomię nagłą, planowaną, górną, środkową oraz dolną. Tracheotomię można podzielić również ze względu na czas jaki rurka pozostaje w tchawicy: tracheotomia stała i tymczasowa. W ogólnym przypadku tracheostomią nazywany jest otwór wykonywany przez chirurga w przedniej ścianie tchawicy. Służy on umożliwieniu wdychania powietrza do płuc jeżeli górne drogie oddechową biegnące z ust czy nosa zostały z jakiegoś powodu zablokowane. Przez wykonany otwór wprowadza się rurkę trachoestomijną, która umożliwia wprowadzanie powietrza bezpośrednio do tchawicy. Jak zatem przebiega zabieg tracheotomii i czym różnią się między sobą poszczególne jego rodzaje?
Tracheotomia pilna
Tracheotomia pilna jest przeprowadzana w przypadku, gdy dana osoba uszkodziła w wyniku wypadku górne drogi oddechowe. Jest ona przeciwieństwem tracheotomii planowanej, która z reguły przeprowadzana jest przed operacjami wymagającymi wyłączenia górnych dróg oddechowych. Zabieg ten wykonuje się również osobom, u których tradycyjna intubacja nie jest możliwa, a jest wymaga np. do pilnej operacji. Najczęstszymi powodami wykonania tracheotomii w stanie nagłym są: rozległe i ciężkie uszkodzenia twarzoczaszki, mechaniczna blokada dróg oddechowych np. poprzez guz, poparzenie górnych dróg oddechowych, porażenie fałdów głosowych, zalegającą wydzielinę oskrzelową lub w przypadku konieczności długotrwałej intubacji pacjenta.
Zobacz także: Co to jest spermidyna i gdzie się znajduje?
Tracheotomia tymczasowa
W praktyce zabieg tracheotomii bardzo często wykonuje się osobom, które w wyniku jakiegoś wypadku nie są w stanie oddychać samodzielnie. Istnieje oczywiście możliwość podłączenia takiej osoby do respiratora, ale w przypadku dłuższego okresu intubacji zalecane jest oddychanie przez rurkę trachoestomijną, która jest mniej szkodliwa niż rurka intubacyjna.
Tracheotomia na stałe
Przez rurkę umieszczoną w tchawicy i przyszytą do skóry szyi można oczywiście oddychać samodzielnie nawet przez dłuższy czas, ale wymaga to niestety niezwykle szczególnej opieki i ostrożności. Jest to związane z tym, że ten sposób oddychania w żaden sposób nie odwzorowuje tego tradycyjnego i naturalnego przez nos. Powietrze, które przelatuje przez górne drogi oddechowe jest ogrzewane i zwiększa się jego wilgotność, a następnie trafia do tchawicy. W przypadku oddychania przez tracheotomię brakuje tych naturalnych procesów, które przygotowują odpowiednio powietrze zanim dotrze ono do płuc. W konsekwencji mocno wysusza drogi oddechowe, a to przyczynia się z kolei do wydzielania nadmiarowej wydzieliny, a jego nadmiar nie może zostać wykasłany. Zatem osoby, które na stałe mają założoną rurkę w tchawicy muszą szczególną uwagę kierować w kierunku higieny związanej z czyszczeniem rurki tracheotomijnej oraz z odsysaniem drzewa oskrzelowego.
Tracheotomia – przebieg zabiegu
Zabieg tracheotomii polega najczęściej na pionowym nacięciu skóry w okolicach chrząstki pierścieniowatej krtani. W dalszej kolejności chirurg przecina powierzchniowe tkanki oraz mięśnie szyjne dostając się do gruczołu tarczowego, który zostaje zsunięty tak, aby nie przeszkadzał w dalszej części zabiegu. Odsłonięte w ten sposób chrząstki tchawicy zostają nacięte tak, aby stworzyć w nich okienko umożliwiające umieszczenie rurki tracheotomijnej. Zabieg tracheotomii nie jest oczywiście pozbawiony skutków ubocznych. Zaliczyć do nich można odmę opłucnową oraz śródpiersiową, zatykanie rurki wydzieliną co skutkować może zatrzymaniem oddechu, a także różne infekcje oraz krwawienia z okolic przeciętej tchawicy.
