Oflamoskopia to badanie dna oka nazywane również fundoskopią lub po prostu wziernikowaniem dna oka. Oflamoskopia umożliwia rozpoznanie nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu siatkówki, nerwu wzrokowego i błony naczyniowej. Badanie przeprowadzane jest przy użyciu oflamoskopu. Wyróżniamy dwa rodzaje oflamoskopi bezpośrednią i pośrednią.
Często oflamoskopia jest używana do zdiagnozowania zaburzeń ogólnoustrojowych takich, jak: cukrzyca, miażdżyca lub nadciśnienie tętnicze. W przypadku neurologii badanie dna oka pomaga rozróżnić bóle głowy, pozwala np. wykluczyć zjawisko wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, które objawia się obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego.
Kiedy należy wykonać oflamoskopię?
Dzięki regularnym badaniom okulista jest w stanie rozpoznać wiele chorób oka:
- siatkówki oka, np. choroby plamki
- błony naczyniowej, np. zapalenie, nowotwory
- choroby nerwu wzrokowego np. zapalenie, jaskra
- ciałka szklistego, np. wylewy krwi, zmętnienia
Oflamoskopia pozwala także na ocenę chorób neurologicznych i ich stan zaawansowania lub towarzyszącym im często chorobom ogólnoustrojowym jak:
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- miażdżyca
Dno oka jest jedynym miejscem, gdzie można w nieinwazyjny sposób ocenić, stan drobnych naczyń krwionośnych.
Badanie oflamoskopii nie wymaga od pacjenta żadnych dodatkowych badań, ani specjalnego przygotowania, jest również bezpieczne i bezbolesne. Wziernikowanie oka pozwala na odpowiednio wczesne wykrycie wszelkich nieprawidłowości i podjęcie odpowiedniego leczenia. Może to uchronić pacjenta przed konsekwencją rozwoju niektórych chorób. U osób, które ukończyły 50 rok życia oflamoskopia powinna być wykonywana regularnie raz do roku.
Jak przygotować się do badania?
Na badanie oflamoskopii najlepiej wybrać się z osobą towarzyszącą, ponieważ do kilku godzin po badaniu pacjent ma osłabione widzenie. Warto również zabrać ze sobą okulary, gdyż stosowane podczas badania krople mydriatryczne powodują przejściową nadwrażliwość na światło. Jeśli jesteś osobą chorą na jaskrę musisz ze sobą zabrać tzw. książeczkę jaskrową. Jeśli chorujesz na jaskrę tzw. wąskiego kąta nie można przeprowadzić badania dna oka z użyciem kropli mydriatycznych, ponieważ tego typu leki powodują wzrost ciśnienia śródgałkowego. Powinno się poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, możliwych alergiach oraz o tym czy ktoś w twojej najbliższej rodzinie chorował na jaskrę.
Oflamoskopia bezpośrednia
Po zakropleniu przez lekarza kropli powodujących rozszerzenie źrenic (mydiatrycznych) pacjent musi odczekać od 15 – 30 min. aż źrenice odpowiednio się rozszerzą. Następnie lekarz przysuwa do oka pacjenta oflamoskop (wziernik, przypominający lupę o prostokątnej obudowie), z wnętrza urządzenia wydobywa się snop światła, który pozwala na ocenę dna oka. We wnętrzu oflamoskopu znajdują się soczewki i lusterko, które kilkakrotnie powiększają badany fragment oka. Obraz widziany przez lekarza jest obrazem płaskim.
Oflamoskopia pośrednia
Tak jak i w przypadku oflamoskopii bezpośredniej aparat jest wyposażony w soczewki, filtry i źródło światła. W trakcie badania lekarz stoi początkowo w pewnej odległości od pacjenta, po czym przybliża do jego oka soczewkę (np. soczewkę Volka). Uzyskany w ten sposób obraz dna oka jest odwrócony i powiększony. Istnieje możliwość obejrzenia stereoskopowego (przestrzennego) wnętrza oka. Niekiedy do obejrzenia obwodowej części siatkówki konieczne jest wpuklenie twardówki. Do znieczulonej powierzchni oka lub powieki, lekarz przykłada specjalny przyrząd i delikatnie uciska ściany oka (jest to całkowicie bezbolesne i bezpieczne).
