Obrzęk naczynioruchowy to choroba alergiczna. Wyróżnią ją pojawiająca się gwałtownie opuchlizna w obrębie skóry oraz tkanki podskórnej u dziecka. Zdarza się, że obejmuje również błony śluzowe. Obrzęk pojawia się jako konsekwencja przedostania się płynu – osocza, które znajduje się w naczyniach krwionośnych w obrębie skóry oraz tkanki podskórnej.
Najpowszechniejszą lokalizacją obrzęku naczynioruchowego jest twarz, głównie wargi i powieki, jak również błony śluzowe we wnętrzu jamy ustnej, okolice stawów, np. nadgarstki, dłonie, stopy, czy u chłopców okolica moszny. Objaw ten ustępuje stopniowo, powoli przez 1 do kilku dni.
Dość częste jest równoczesne pojawienie się u dzieci pokrzywki, która swędzi oraz piecze. W innych przypadkach jej nie ma, jednak może występować znaczne zaczerwienie z podobnymi do niej odczuciami. Zdarzają się również sytuacje, że skóra jest silnie blada oraz bolesna i tkliwa w dotyku.
Istnieją groźne przypadki rozwoju obrzęku naczynioruchowego w obrębie narządów wewnętrznych. Wówczas możliwe jest pojawienie się dodatkowych niepokojących objawów: problemy z oddychaniem, biegunki, kolkowe bóle brzucha, trudności w połykaniu.
Obrzęk naczynioruchowy u dzieci – przyczyny
U dzieci, w przebiegu infekcji o podłożu wirusowym i niektórych o bakteryjnym bardzo często dochodzi do rozwoju obrzęku naczynioruchowego z pokrzywką. Uznaje się, że każdy człowiek choć raz w życiu miał pokrzywkę połączoną z obrzękiem naczynioruchowym lub nie.
Wśród podstawowych czynników wywołujących pojawienie się obrzęku naczynioruchowego wyróżniamy:
- Alergie – leki, pokarmy, jad owadów, pyłki,
- Leki – stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego blokery konwertazy angiotensyny,
- Zewnętrzne – ciepło, słońce, zimno, stres, wysiłek,
- Genetyczne – wrodzony obrzęk naczynioruchowy, jest rzadką chorobą genetyczną, która polega na braku lub nadmiernie małej aktywności białek osocza, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Postępowanie, gdy wystąpi obrzęk
Dość często u dzieci rozpoznawane są łagodne przypadki obrzęku naczynioruchowego, które nie wymagają leczenia i same ustępują w ciągu kilku dni. Jeśli objawy się nasilają lub stan jest bardziej zaostrzony, należy koniecznie udać się z dzieckiem do lekarza. Gdy u dziecka wystąpi silny atak obrzęku naczynioruchowego, z towarzyszącymi groźnymi objawami jak: utrudnione oddychanie, trudności w przełykaniu, duszność, kaszel należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli posiadasz ampułkostrzykawkę z adrenaliną dla dziecka, nie zastanawiaj się, tylko podaj lek!
Obrzęk naczynioruchowy u dziecka jest często prowokowany przez konkretny czynnik, jeśli udało Ci się go poznać — unikaj go. W domowych warunkach łagodząc delikatne objawy obrzęku, można wykonywać mokre okłady na zajęte miejsca lub przygotować dziecku chłodną kąpiel. Odzież powinna być luźna i z naturalnych materiałów, aby skóra nie była dodatkowo drażniona.
Czytaj także: Higiena jamy ustnej u dzieci w wieku szkolnym
Diagnozowanie obrzęku naczynioruchowego u dzieci
Lekarz, zarówno pediatra, jak i alergolog w celu postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego postępowania musi przeprowadzić dokładny wywiad lekarski. W przypadku młodszych dzieci na pytania odpowiadają rodzice. Do wizyty należy wcześniej się przygotować, zabrać wszystkie leki, suplementy i witaminy, jakie przyjmuje dziecko. Skompletować pełną dokumentację medyczną ze sobą na wizytę. Warto również zanotować sobie dokładne pytania, jakie chcemy zadać lekarzowi odnośnie do schorzenia dziecka.
Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie skrupulatnego badania przedmiotowego. Lekarz obejrzy skórę dziecka w miejscu, gdzie pojawiał się lub nadal obecny jest obrzęk naczynioruchowy, sprawdzi, czy nie są powiększone węzły chłonne, narządy wewnętrzne w brzuchu – śledziona, wątroba. Ocenia również wnętrze jamy ustnej oraz osłucha klatkę piersiową.
W wielu przypadkach już sam wywiad pozwala na ustalenie powodu pojawiania się obrzęku naczynioruchowego u dzieci.
Lekarze często zlecają dodatkowo przeprowadzenie szeregu badań:
- Badania biochemiczne, które sprawdzają funkcjonowanie nerek oraz wątroby – ma to na celu wykluczenie przewlekłych schorzeń.
- Testy alergiczne – skórne lub z krwi, obejmują alergeny pokarmowe oraz wziewne. Badania te potwierdzają alergiczny powód pojawienia się obrzęku.
- Stężenie białek osocza – badanie rozpoznające obrzęk naczynioruchowy.
- Badania hormonalne – pozwalające na określenie prawidłowego funkcjonowania tarczycy.
Leczenie
Leczenie chorób o podłożu alergicznym, szczególnie tych pojawiających się gwałtownie opiera się na unikaniu czynnika wywołującego. Lekarz zapisuje zwykle również leki, które można podać w razie wystąpienia objawów. Ich zadaniem jest zahamowanie symptomów, a w niektórych przypadkach nawet ratowanie życia.
Literatura:
1. Magdalena Czarnecka-Operacz, Dorota Jenerowicz Obrzęk naczynioruchowy – aktualny stan wiedzy (cz.I), Alergia 2004 nr 4
