Makrosomia płodu, inaczej hipertrofia wewnątrzmaciczna to zbyt wysoka masa dziecka w stosunku do wieku płodu. Oznacza to po prostu, że dziecko w danym okresie powinno być odpowiednio mniejsze niż wskazują na to badania. Szacuje się, że dzieci o zbyt dużej wadze rodzą się z około 10% ciąż. Zwykle możliwość zdiagnozowania makrosomii ma lekarz ginekolog w czasie standardowego badania USG, niekiedy rozpoznanie stawiane jest dopiero po porodzie na podstawie odpowiednich siatek centylowych.
Makrosomia płodu – rodzaje makrosomii
W praktyce makrosomią określane są wszystkie noworodki z masą urodzeniową przekraczającą 4000 gram (wówczas mówimy o makrosomii 1 stopnia), w sytuacji gdy masa urodzeniowa przekroczy 4500 gram mówimy o makrosomii 2 stopnia, zaś gdy 5000 gram o makrosomii 3 stopnia.
Makrosomia płodu – przyczyny występowani
- Cukrzyca u matki – zarówno ciążowa jak i rozpoznana przed zajściem w ciążę,
- Typ budowy ciała matki,
- Wiek matki powyżej 35 lat,
- Duży przyrost masy ciała w trakcie ciąży,
- Ciąża przenoszona,
- Wcześniejszy poród dużego dziecka powyżej 4500 gram,
- Płeć męska dziecka.
Makrosomia objawy
- Wysoka masa urodzeniowa – wyższa od standardowej dla danego wieku płodu,
- Dysproporcja rozmiarów brzucha w stosunku do główki – brzuch ma większy obwód niż główka,
- Zaczerwienienie skóry,
- Występowanie owłosienia w małżowinach usznych,
- Nadmierne owłosienie głowy,
- Niedojrzałość Ośrodkowego Układu Nerwowego,
- Niedojrzałość płuc,
- Przerost mięśnia sercowego,
- Zaburzenia biochemiczne (hipoglikemia, hipokalcemia, hipomagnezemia).
Makrosomia płodu – zagrożenia
Jeśli makrosomia płodu nie zostanie wcześniej rozpoznana to rozpoczęcie się porodu naturalnego może stanowić duże zagrożenie zarówno dla matki jak i noworodka. Przedłużający się poród będzie skutkował nadmierną utratą krwi kobiety, koniecznością zastosowania metod zabiegowych w porodzie pochwowym (próżnociąg, kleszcze) bądź koniecznością pilnego wykonania cięcia cesarskiego.
Z kolei nadmiernie duże dziecko w czasie przechodzenia przez kanał rodny może doznać licznych urazów okołoporodowych, co będzie skutkowało jego gorszym stanem po urodzeniu. Może dojść do złamania obojczyka lub mostka lub porażenia nerwu barkowego, uszkodzenia nerwu twarzowego lub niedotlenienia okołoporodowego.
Dzieci z makrosomią rodzone przez kobiety z cukrzycą są silniej zagrożone wystąpieniem powikłań takich jak:
- Wzrost ryzyka wystąpienia nasilonej i przedłużonej żółtaczki noworodkowej,
- Zmniejszenie we krwi stężenia cukru, jonów magnezu oraz wapnia,
- Zaburzenia oddychania – mają związek z niedojrzałością płuc wynikającą z cukrzycy u matki,
- Przerost mięśnia sercowego, w rzadkich przypadkach prowadzący do niewydolności krążenia.
Postępowanie
- Wywołanie porodu (poród indukowany),
- Zaplanowanie cesarskiego cięcia,
- Postępowanie wyczekujące.
Jeśli ciąża przebiega prawidłowo nie ma koniczności wywoływania porodu ani planowania cesarskiego cięcia. Jeśli natomiast u matki występuje cukrzyca i stwierdzono makrosomię to w wypadku porodu drogami natury wzrasta ryzyko powikłań okołoporodowych.
