Zespół Aspergera był kiedyś samodzielnym zaburzeniem. Kilka lat temu został włączony do grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu. Charakteryzuje się trudnościami społecznymi i komunikacyjnymi oraz powtarzającymi się lub restrykcyjnymi wzorcami zachowania. Mogą prowadzić do niepokoju i dezorientacji.
Jakie są objawy?
Dzieci z zespołem Aspergera nawiązują słabe interakcje społeczne. Mają obsesje, ograniczoną mimikę, zaburzenia mowy i inne osobliwe zachowania. Mogą angażować się w obsesyjne zachowania. Wykazują niezwykłą wrażliwość na bodźce zmysłowe.
Może wystąpić jeden lub więcej z następujących objawów:
- niewłaściwe lub minimalne interakcje społeczne,
- koncentracja tylko na jednym temacie i trudności w przejściu na jakiś inny,
- niezrozumienie emocji lub ograniczona mimika,
- dziwny głos na przykład płaski, wysoki, cichy, głośny lub zrobotyzowany,
- niestosowanie lub niezrozumienie niewerbalnej komunikacji,
- obsesja na punkcie jednego lub dwóch konkretnych, wąskich tematów,
- zdenerwowanie przy jakichkolwiek zmianach w procedurach,
- łatwe zapamiętywanie konkretnych informacji i faktów,
- niezdarne, nieskoordynowane ruchy,
- trudności w kontrolowaniu emocji, czasami prowadzące do wybuchów złości, zachowań samookaleczających,
- niezrozumienie uczuć i perspektywy innych osób,
- nadwrażliwość na światło, dźwięki i tekstury.
Dzieci z zespołem Aspergera często nie wykazują opóźnień w rozwoju mowy i języka. Prawdopodobnie posiadają dobrą znajomość gramatyki i bogate słownictwo, ale często są zbyt dosłowne.
Czytaj więcej: Objawy zespołu Aspergera u dzieci
Jakie są najczęstsze przyczyny zespołu Aspergera?
Jeśli przyjmiemy, że zespół Aspergera jest jednym z zaburzeń autystycznych, można oczekiwać, że powody będą tutaj takie same jak w przypadku autyzmu. Dokładne przyczyny nie zostały jeszcze zidentyfikowane, chociaż duży nacisk kładzie się na podłoże genetyczne. W niektórych przypadkach zaburzenia autystyczne mogą być związane z narażeniem na toksyny, teratogenami, problemami z ciążą lub porodem oraz infekcjami prenatalnymi. Czynniki środowiskowe mogą działać razem. Modyfikują lub potencjalnie nasilają podstawową wadę genetyczną.
Jak zdiagnozować zespół Aspergera?
Wymagana jest kompleksowa ocena kliniczna. Powinna obejmować diagnozę:
- psychologiczną (w tym przynajmniej funkcjonowanie intelektualne i adaptacyjne),
- komunikacji (szczególnie skoncentrowaną wokół niewerbalnych form komunikacji),
- neurologiczną,
- psychiatryczną,
- medyczną.
Warto przy tym pamiętać, że zespół Aspergera może być trudny do zdiagnozowania. Czasami mylonymi jest z zespołem nadpobudliwości ruchowej (ADHD), zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym (OCD) lub zaburzeniem opozycyjnym (ODD). Dlatego bardzo ważna jest wnikliwa diagnoza zespołu specjalistów.
Jak wygląda leczenie?
Każdy przypadek jest inny, dlatego plan leczenia należy budować zgodnie z potrzebami danego dziecka. Powinien być korygowany w miarę zmieniania się tych potrzeb. Zwykle obejmuje trening umiejętności społecznych, obserwację zachowań, terapię poznawczo-behawioralną, edukację i szkolenie rodziców. Uwzględnia też terapię zajęciową, specjalne zajęcia edukacyjne. Zawiera również terapię mowy/języka, szkolenie w zakresie samopomocy oraz zajęcia umiejętności organizacyjnych.
Dowiedz się więcej: Zespół Aspergera u dzieci, czyli zaburzenie, które utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie
