Alergia, popularnie nazywana uczuleniem, bądź nadwrażliwością, jest patologiczną odpowiedzią ze strony układu immunologicznego na oddziaływanie różnych substancji zwanych alergenami. Układ immunologiczny, pod wpływem działania różnych obcych substancji, wytwarza swoiste przeciwciała, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia mediatorów stanu zapalnego.
Czynnik środowiskowy, który wywołuje alergię sam w sobie nie jest szkodliwy dla organizmu. W alergicznych reakcjach organizmu uczestniczą komórki układu immunologicznego takie jak: limfocyty, granulocyty kwasochłonne, komórki tuczne. Bardzo istotną rolę w odczynach alergicznych, odgrywają przeciwciała (immunoglobiny IgE). Substancję, która wywołuje nieadekwatną do zagrożenia reakcję układu odpornościowego nazywamy alergenem. Natomiast odpowiedź ze strony organizmu, na to pozorne zagrożenie, nazywamy reakcją alergiczną. Reakcję alergiczną może wywołać praktycznie każda substancja spożywana, wdychana, dotykana lub wstrzykiwana.
Na wystąpienie alergii mogą mieć wpływ zarówno czynniki środowiskowe jak i genetyczne. Obecnie, alergia jest uważana za najczęściej występujące schorzenie. Większość chorób alergicznych ma charakter przewlekły i wymaga systematycznego leczenia. Alergia znacznie częściej występują w krajach wysokorozwiniętych gospodarczo, niż w krajach rozwijających się.
Najczęstsze alergeny
Do najczęstszych alergenów wziewnych zaliczamy:
- pyłki roślin
- roztocza kurzu domowego
- sierść zwierząt
- zarodki pleśni
- pierze
- wełnę
Najczęstszymi alergenami pokarmowymi są:
- mleko krowie
- białko jaja kurzego
- ryby
- skorupiaki
- orzechy
- pomidory
- czekolada
- owoce cytrusowe
- truskawki
- wołowina
- cielęcina
Do alergenów zaliczamy też jad owadów:
- os
- pszczół
- szerszeni
Alergeny pochodzące ze środowiska to:
- leki
- kosmetyki
- metale (nikiel, cynk, kobalt)
- gumy pochodzenia roślinnego
- lateks
- tworzywa sztuczne
- konserwanty
Objawy alergii
Podczas pierwszego kontaktu z alergenem, organizm nie daje objawów uczulenia, dopiero przy kolejnym kontakcie z substancją uczulającą dochodzi do reakcji alergicznej. Pierwsze objawy występują już po kilku minutach od kontaktu z alergenem. Do objawów alergicznych zaliczamy:
- Katar sienny – jest to zapalenie błony śluzowej nosa charakteryzujące się obfitą wodnistą i wodnisto – śluzową wydzieliną z nosa, zapaleniem spojówek (zaczerwienieniem, łzawieniem, świądem oczu, światłowstrętem), częstym kichaniem, swędzeniem wnętrza nosa, obrzękiem (zatkaniem dziurek nosa), bólami głowy, zaburzeniami snu, zmniejszoną koncentracją
- Astmę oskrzelową, przy której występuje proces zapalny błony śluzowej układu oddechowego, nadreaktywność błony śluzowej na czynniki zewnętrzne, napadowe zwężenie dróg oddechowych, napady duszności, utrudniony wydech, męczący kaszel, patologiczne świsty oddechowe
- alergię pokarmową, charakteryzującą się wymiotami, nudnościami, biegunkami, zaparciami, bólami brzucha, wzdęciami brzucha, kolkami jelitowymi, utratą łaknienia, przykrym zapachem z ust, świądem odbytu, zmęczeniem, nadmierną sennością, bólami głowy, trudnością z koncentracją, nadpobudliwością, pokrzywką, obrzękiem skóry
- alergię dziecięcą, występującą u niemowląt alergię pokarmową i atopowe zapalenie skóry oraz występujący u dzieci alergiczny nieżyt nosa i astmę
- wstrząs anafilaktyczny, charakteryzuje się bardzo szybko pojawiającą się wysypką, rumieniem, zaczerwienieniem skóry, bąblami, szybkim puchnięciem, mocno nasilonym katarem, zatkanym nosem, łzawieniem spojówek, bólem brzucha, biegunką, znacznym spadkiem ciśnienia; jest to bardzo gwałtowna reakcja organizmu, która może prowadzić do zgonu
Do jakiego lekarza należy się udać?
W przypadku podejrzenia alergii należy udać się do lekarza alergologa.
Alergia – diagnostyka i leczenie
Ustalenie w wywiadzie prawdopodobnego czynnika uczulającego, lekarz zwykle potwierdza badaniami, takimi jak:
- testy skórne
- badania serologiczne
- testy ekspozycyjne
- badanie stężenia immunoglobuliny IgE we krwi
- spirometria
Zobacz także:
