Glukoza jest to cukier prosty będący głównym źródłem energii dla całego organizmu. Większość komórek, mózg i układ nerwowy wręcz nie są w stanie prawidłowo funkcjonować bez energii jakiej dostarcza glukoza.
Organizm wytwarza glukozę z elementów składowych białek (aminokwasy), a gromadzi ją w wątrobie. We krwi poziom glukozy jest regulowany przez hormon zwany insuliną, który produkowany jest przez trzustkę. Jeśli po spożytym posiłku rośnie poziom cukru we krwi, insulina będzie powodowała jego obniżenie. Jeśli będzie rosło zapotrzebowanie organizmu na cukier, jego wydzielanie uruchomią inne hormony jak:
- hormon tarczycy, tyroksyna
- hormon stresu, kortyzol, (wydzielany równolegle z adrenaliną, a produkowany w korze nadnerczy)
- hormon wzrostu, glukagon, (tak jak i insulina wytwarzany w trzustce)
- hormon walki, ucieczki, epinefryna (adrenalina), wytwarzany w nadnerczach
Kiedy powinniśmy wykonać badanie poziomu glukozy we krwi?
Powinniśmy skontrolować poziom glukozy we krwi jeśli zauważymy u siebie takie objawy jak:
- ogólne osłabienie, omdlenia, utraty przytomności
- zwiększone pragnienie, zmniejszenie masy ciała, nawracające trudne do wyleczenia infekcje, wzmożone oddawanie moczu (wielomocz), zaburzenia widzenia (niewyraźne widzenie, zamazane widzenie, mroczki przed oczami)
- niepokój, nadmierna potliwość, gęsia skórka, zaburzenia widzenia, utrata przytomności, trudności w koncentracji, szybkie bicie serca, drżenie rąk, zwiększone łaknienie, zimny pot
- jeśli ukończyliście 45 lat
- w przypadku: otyłości, nadciśnienia tętniczego, chorób układu krążenia, w zespole policystycznych jajników, hiperlipidemii, jeśli jesteś w grupie ryzyka (w najbliższej rodzinie występowała cukrzyca), jeśli w przeszłości stwierdzono u ciebie zaburzenia gospodarki węglowodanowej, jeśli przechodziłaś cukrzycę w okresie ciąży, jeśli urodziłaś dziecko o wadze powyżej 4 kg
- w okresie ciąży
Glukoza – normy we krwi
Norma poziomu cukru we krwi uzależniona jest od wieku badanej osoby i wynosi:
- dla noworodków 2,8 – 4,4 mmol/l (50 – 115 mg/dl)
- dla dzieci 3,9 – 5,8 mmol/l (70 – 105 mg/dl)
- dla osób dorosłych 3,9 – 6,4 mmol/l (70 – 115 mg/dl)
Jak wygląda badanie poziomu glukozy?
Istnieje kilka możliwości przeprowadzenia badania poziomu glukozy we krwi:
- poziom glukozy na czczo, minimum 8 godzin przed badaniem pacjent powinien pozostawać bez jedzenia (na 16 godzin przed badaniem powinien unikać cukru w posiłkach), poziom wyznacza się z pobranej krwi żylnej
- glikemia przygodna, niezależnie od tego kiedy został spożyty ostatni posiłek, oznaczona w próbce krwi
- doustny test tolerancji glukozy, poziom glukozy oznaczany jest na czczo, następnie pacjent wypija 75 g. glukozy (aby pobudzić wydzielanie insuliny), następnie po 2 godzinach powtarza się oznaczenie glikemii
Badanie stężenia glukozy we krwi ma szczególne zastosowanie w badaniach profilaktycznych w kierunku cukrzycy. Badanie to służy nie tylko w diagnostyce, ale także w monitorowaniu przebiegu choroby oraz jej leczeniu.
Osoby, u których stwierdzono cukrzycę powinny same nauczyć się badania poziomu cukru we krwi, przed spożyciem posiłku i przed podaniem insuliny.
Zobacz także: