Gastroskopia, gastrofiberoskopia, GFS, panendoskopia – endoskopowa metoda diagnostyczna górnego odcinka przewodu pokarmowego, od przełyku poprzez żołądek do dwunastnicy. Nazwa badania gastroskopia pochodzi z języka greckiego i powstała z połączenia dwóch słów gastro – żołądek oraz skopeo – patrzę. Dzięki użyciu do przeprowadzenia badania endoskopu, możliwa jest dokładna diagnostyka wnętrza badanego narządu. Gastroskopia może być zabiegiem diagnostycznym lub terapeutycznym.
Gastroskopia – wskazania
Gastroskopia diagnostyczna jest badaniem bezpiecznym i w związku z tym może być wykonywana w warunkach zarówno szpitalnych jak i ambulatoryjnych. Najczęściej badanie służy rozpoznaniu chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, takich jak:
- choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy
- zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy
- GERD, refluks żołądkowo – przełykowy
- choroby grzybicze, wirusowe i bakteryjne
- zmiany chorobowe wywołane działaniem czynników chemicznych takich jak: kwasy , zasady, żółć, leki, czynniki fizyczne
- odnalezienie miejsca krwawienia
- stwierdzenie przyczyny niedokrwistości
- wykluczenie lub potwierdzenie istnienia zmian nowotworowych
- ocena zmian chorobowych i ich odpowiednia kwalifikacja
Gastroskopia terapeutyczna
Wskazaniem do wykonania gastroskopii terapeutycznej może być:
- polipektomia lub mucosectomia
- usuwanie ciał obcych
- tamowanie krwawień
- obliteracja i opaskowanie żylaków przełyku
- zamykanie przetok
- poszerzanie zwężeń
- PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia), czyli wytwarzanie przetok odżywczych
Kiedy wykonujemy gastroskopię?
W zasadzie na badanie kieruje lekarz gastrolog, jednak wskazania do wykonania badania są bardzo szerokie. Badanie, powinno zostać wykonane, u wszystkich osób uskarżających się na dolegliwości brzuszne, które ukończyły 45 rok życia. U wszystkich osób, bez względu na wiek, które zaobserwowały u siebie takie niepokojące objawy jak : niedokrwistość, utrata masy ciała, zaburzenia połykania, krwiste lub fusowate wymioty, smolisty stolec lub krew w stolcu.
Gastroskopia – przeciwwskazania do wykonania badania
Gastroskopia jest badanie bezpiecznym, jednak istnieją pewne przeciwwskazania do jej wykonania jak:
- świeżo przebyty zawał serca
- ostra niewydolność oddechowa
- niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
- niedociśnienie i wstrząs
- brak możliwości współpracy z pacjentem podczas wykonywania badania
Przygotowanie do badania
Przed badaniem gastroskopii pacjent nie powinien jeść ani pić na 6 godzin przed badaniem. W przypadku pastropatii cukrzycowej lub przy zaburzeniach motoryki, okres bez przyjmowania posiłków powinien być dłuższy. Nie należy przed badaniem palić papierosów ani żuć gumy.
Gastroskopia – jak przebiega badanie?
Badanie gastroskopii wykonuje doświadczony lekarz w zakresie endoskopii gastroenterologicznej w asyście pielęgniarki.
Aby zwiększyć komfort badania pacjent otrzymuje znieczulenie. Zastosowanie mogą mieć cztery rodzaje znieczuleń:
- znieczulenie miejscowe przy pomocy lidokainy w sprayu
- minimalną sedację
- głębszą sedację z analgezją
- pełną anastezję (prowadzoną i monitorowaną przez lekarza anastezjologa)
Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji leżącej, na lewym boku z lekko uniesioną górną połową ciała. Jeśli pacjent ma protezy zębowe należy je wyjąć na czas badania. W ustach pacjenta zostaje umieszczony plastikowy ochraniacz na dziąsła. W zależności od wybranej formy znieczulenia, pacjent zostaje znieczulony miejscowo lub pod kontrolą lekarza anastezjologa otrzymuje znieczulenie ogólne. Następnie lekarz umieszcza końcówkę aparatu na języku pacjenta i prosi o przełykanie. Następnie pod kontrolą obrazu endoskopowego, urządzenie przesuwane jest przez przełyk, żołądek do dwunastnicy. Badanie trwa zwykle do kilkunastu minut.
Jak już odbędzie się gastroskopia, to przez dwie godziny po badaniu nie należy jeść, pić ani palić.
Zobacz także: Jak przygotować się do gastroskopii?