Dochodzenie spornego ojcostwa wykonuje się z różnych względów. Czasami na badanie zgłasza się sam rodzic, który ma wątpliwości co do swojego ojcostwa, a czasami badania DNA są przeprowadzane na zlecenie sądu, na przykład w celu ustalenia prawa do alimentów. Badanie można wykonać zarówno w prywatnych, jak i państwowych laboratoriach. Podstawowy test wykonywany podczas dochodzenia spornego ojcostwa polega na porównaniu profili genetycznych dziecka i domniemanego ojca. Czasami testy wykonuje się również z udziałem matki, porównując także jej profil genetyczny. Testy pozwalają na wykluczenie ojcostwa ze 100% pewnością i potwierdzenie ojcostwa z prawdopodobieństwem większym niż 99,99999%.
Po co wykonuje się testy na ojcostwo?
Oczywistym celem takiego badania jest wykluczenie albo potwierdzenie, czy dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Dochodzenie na ojcostwo jest przeprowadzane na przykład w sytuacji, gdy rodzic ma problemy z uzyskaniem alimentów lub innego typu wsparcia finansowego. Jeśli w rodzinie mężczyzny, którego podejrzewa się ojcostwo, występują dziedziczne poważne choroby, warto przeprowadzić badanie, jeśli u dziecka pojawiają się objawy, które mogą świadczyć o pojawieniu się tej choroby. W takiej sytuacji diagnostyka może być znacząco ułatwiona jeśli wie się o chorobach występujących w rodzinie. Innym powodem, dla którego można przeprowadzić test na ojcostwo jest chęć rozwiania własnych wątpliwości.
Jak przeprowadza się dochodzenie spornego ojcostwa?
Aby przeprowadzić test na ojcostwo konieczne jest posiadanie próbek materiału biologicznego pochodzących od dziecka i ojca. Jako próbka może służyć krew, wymaz pobrany z wewnętrznej strony policzka, włos z cebulką lub materiał pobierany z przyborów higienicznych takich jak szczoteczka do zębów czy maszynka do golenia. Na wynik badania czeka się zazwyczaj około 2 tygodni.
Ze względu na to, że testy na ojcostwo stają się coraz bardziej popularne i coraz więcej osób decyduje się na ich przeprowadzenie, istnieją już firmy, które oferują domowe testy na ustalenie ojcostwa. Testy takie można kupić w aptekach albo przez Internet. Zestaw zawiera patyczki przeznaczone do pobrania śliny, rękawiczki oraz karty zabezpieczające DNA. Poza tym, do testu dołączona jest instrukcja obsługi. Materiał genetyczny pobiera się za pomocą patyczka z wewnętrznej strony policzka, a następnie zawija patyczek w kartę zabezpieczającą. Następnie należy włożyć tak przygotowany materiał do koperty i przesłać do laboratorium, które przeprowadzi badanie DNA. Takie badanie może być przeprowadzone do celów osobistych, jednak jeśli chodzi o sądowe dochodzenie ojcostwa, domowy test może nie zostać uznany jako wystarczający dowód.
Rodzicielstwo można ustalić jeszcze zanim dziecko przyjdzie na świat. Badania prenatalne wykonuje się wtedy, gdy kobieta jest w ciąży. Aby wykonać test ojcostwa konieczne jest pobranie próbek materiału genetycznego od dziecka i ojca. Jeśli chodzi o pobranie próbki od ojca, można to zrobić zarówno z krwi, jak i śliny. Pobranie materiału genetycznego od dziecka jest bardziej skomplikowane i niestety wiąże się z pewnym ryzykiem. Materiał genetyczny pobiera się za pomocą amniopunkcji albo biopsji kosmówki. Biopsję kosmówki przeprowadza się pomiędzy dziesiątym a trzynastym tygodniem ciąży. Zabieg jest przeprowadzany zawsze pod kontrolą badania ultrasonograficznego i polega na pobraniu kosmków kosmówki, które mają taką samą sekwencję DNA jak rozwijający się płód. Amniopunkcję przeprowadza się między czternastym a dwudziestym tygodniem ciąży. Zabieg polega na pobraniu płynu owodniowego za pomocą igły, która jest wprowadzana do jamy macicy przez powłoki brzuszne. Obywa zabiegi wiążą się z ryzykiem uszkodzenia płodu oraz niewielkim ryzykiem poronienia.
