Od ponad 25 lat Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że otyłość jest chorobą i wymaga leczenia. Istnieje szereg badań dowodzących faktu, że wpływa ona na rozwój innych schorzeń, takich jak miażdżyca, cukrzyca, zwyrodnienia stawów czy zaburzenia hormonalne. Czy jednak wiesz, że otyłość może obniżyć jakość snu, a nawet doprowadzić do groźnych bezdechów? Zobacz, jak nadmierny przyrost masy ciała zakłóca nocny wypoczynek, a wraz z nim funkcjonowanie w ciągu dnia.
Kiedy można powiedzieć, że ktoś jest otyły
Nie każda osoba posiadająca dodatkowe kilogramy jest otyła. Lekka nadwaga nie zagraża zdrowiu, jednak prawdziwy problem pojawia się w momencie, w którym wskaźnik BMI przekroczy 30 (Body Mass Index – oblicza się poprzez podzielenie wagi danej osoby w kilogramach przez jej wzrost wyrażony w metrach i podniesiony do kwadratu). Wówczas możemy mówić o otyłości.
Warto nadmienić, że otyłość nie zawsze jest wynikiem niewłaściwego stylu życia. Wiele przypadków znajduje swoje źródło we współistniejących chorobach lub przyjmowanych lekach. Ważną rolę odgrywają również uwarunkowania hormonalne osoby otyłej. Niezależnie od tego, jaka przyczyna spowodowała wzrost wagi, warto udać się z problemem do lekarza, który podejmie decyzję odnośnie leczenia i jego ewentualnej formy.
Jak leczyć otyłość?
Podstawową formą leczenia otyłości jest wprowadzenie prawidłowych nawyków żywieniowych oraz zadbanie o regularną aktywność fizyczną. Dieta powinna być opracowana przez fachowego dietetyka, który odpowiednio ułoży plan tak, aby deficyt kaloryczny nie był zbyt wysoki (prowadzi to do wycieńczenia), a posiłki zawierały wszystkie niezbędne składniki odżywcze. W niektórych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o konieczności zastosowania psychoterapii, leków wspomagających redukcję tkanki tłuszczowej, a nawet zalecić leczenie operacyjne
Czym jest obturacyjny bezdech senny
Bezdechem sennym nazywamy cykliczne, trwające powyżej 10 sekund, zatrzymania wymiany powietrza w płucach podczas snu. Łatwo go zaobserwować w ciągu nocy u osoby chrapiącej, jako charakterystyczną przerwę w oddychaniu. Jest to stan niebezpieczny dla zdrowia, ponieważ w jego wyniku może pojawić się niedotlenienie krwi, a wraz z nią narządów wewnętrznych.
Objawami bezdechu sennego (OBS) są między innymi głośne chrapanie, nocna potliwość, uczucie duszności i częste wybudzenia, a także ciągłe zmęczenie i drażliwość w ciągu dnia.
Mimo że to jedno z najczęstszych zaburzeń snu, niestety równie często jest ignorowanym. Sporą dawkę wiedzy na temat bezdechu sennego możesz przeczytać tutaj.
Przyczyny obturacyjnego bezdechu sennego
Obturacyjny bezdech senny wynika ze zwężenia górnych dróg oddechowych, a w głównej mierze z obniżenia napięcia mięśniowego podniebienia i języka. Te bezwiednie opadają, powodując niedrożność gardła i trudności z nabraniem powietrza.
Bezdech mogą wywołać m.in. wady w budowie dróg oddechowych, takie jak np. wąska cieśń gardła czy krzywa przegroda nosowa, a także powiększone migdałki, niektóre choroby przewlekłe oraz picie alkoholu i stosowanie środków uspokajających (te substancje nadmiernie rozluźniają mięśnie gardła).
Skutki bezdechu sennego
Bezdech senny wpływa negatywnie na jakość snu. Osoba na niego cierpiąca często budzi się w nocy, a to powoduje poranne zmęczenie, brak energii i bóle głowy. W ciężkich przypadkach może nawet dojść do niedotlenienia organizmu.
Ponadto, w następstwie niewyspania się, osoby doświadczające bezdechów narażone są na wypadki spowodowane brakiem koncentracji czy zasypianiem podczas np. prowadzenia samochodu.
W dłuższej perspektywie nieleczony bezdech senny powoduje groźne powikłania, takie jak:
- choroba wieńcowa,
- przyspieszenie czynności serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- zawał serca,
- udar mózgu,
- cukrzyca,
- zaburzenia rytmu serca.
Dlaczego otyłość prowadzi do bezdechu sennego
Czytając opis dwóch powyższych chorób mamy pozorne wrażenie, że właściwie nic ich nie łączy. Jak się okazuje, jest wręcz przeciwnie – ryzyko wystąpienia bezdechu sennego u osób otyłych wzrasta kilkukrotnie. Jak pokazują badania epidemiologiczne, obturacyjny bezdech senny dotyczy już ponad połowy otyłych mężczyzn.
Dzieje się tak dlatego, że większa ilość tkanki tłuszczowej wokół szyi powoduje zwężenie w obrębie górnych dróg oddechowych, blokując przy tym swobodny przepływ powietrza. Na dodatek brak ruchu może skutkować wiotczeniem mięśni, a to kolejny czynnik wpływający na wystąpienie bezdechu.
Co ciekawe, nie tylko otyłość wpływa na bezdech senny, ale również bezdech senny może w pewnym stopniu zwiększyć ryzyko zachorowania na otyłość. Zaburzenia oddychania podczas snu powodują zbyt niski poziom leptyny odpowiedzialnej za poczucie sytości, oraz wzrost greliny, która stymuluje apetyt.
Leczenie bezdechu sennego u osób otyłych
Obturacyjny bezdech senny to naprawdę poważne zaburzenie, dlatego każdy, kto podejrzewa je u siebie, powinien od razu udać się do lekarza i rozpocząć leczenie.
W przypadku osób o znacznie nadmiernej wadze główny element zmniejszający występowanie OBS to redukcja otyłości. Pozbycie się nadmiernej tkanki tłuszczowej udrażnia drogi oddechowe w trakcie snu, dlatego osoby otyłe powinny niezwłocznie wprowadzić zrównoważoną dietę. Kluczowa okaże się także zwiększona aktywność ruchowa, wpływająca nie tylko na spalanie kalorii, ale także na ogólne dotlenienie organizmu.
Dodatkowo stosuje się także tzw. leczenie zachowawcze, które zakłada odstawienie leków i używek wpływających zwiotczająco na napięcie mięśni gardła.
Stymulacja prawidłowego oddychania w czasie snu
W wielu przypadkach ważną metodą leczenia obturacyjnego bezdechu sennego jest stymulacja oddechu pacjenta podczas wypoczynku nocnego. Służy do tego aparat cpap, który „wtłacza” powietrze pod dodatnim ciśnieniem, zapobiegając przy tym opadaniu tkanek miękkich, a zarazem zwiększając wartości saturacji.
Taka terapia pozwala poprawić jakość snu i pozbyć się przykrych skutków będących efektem zaburzeń oddychania.