Hemoglobina glikowana, znana również jako HbA1C, pozwala ocenić ryzyko zachorowania na cukrzycę. Pomaga również w zdiagnozowaniu cukrzycy i stanu przedcukrzycowego. Analizując wyniki, diabetolog może stwierdzić, czy wdrożone leczenie przynosi oczekiwane rezultaty. Sprawdź, kiedy warto wykonać badanie!
Hemoglobina glikowana: dlaczego warto ją sprawdzać?
Istnieje kilka rodzajów hemoglobiny, ale dominującą formą (95-96 proc) jest hemoglobina A. Glukoza krąży we krwi, dlatego jej część wiąże się z hemoglobiną A. Wspomniane badanie ocenia średni poziom glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. Wyniki hemoglobiny glikowanej podawane są w procentach. Im wyższy procent HbA1C, tym wyższy średni poziom cukru we krwi.
Podczas badania pielęgniarka pobiera próbkę krwi, wprowadzając igłę do żyły w ramieniu. W uzasadnionych przypadkach może pobrać krew z opuszka palca. Zazwyczaj wyniki dostępne są w tym samym dniu.
Jak często mierzyć poziom glukozy we krwi?
W zależności od typu cukrzycy, nasilenia objawów i zaleceń lekarza hemoglobinę glikowaną zazwyczaj wykonuje się 2-4 razy w roku. Każdy stan, który wpływa na jakość i ilość erytrocytów oraz hemoglobinę (np. hemoliza, anemia, krwotoki) mogą zaburzać wyniki HbA1C. Należy również podkreślić, że badanie nie odzwierciedla tymczasowego skoku lub spadku stężenia glukozy we krwi ani kontroli osiągniętej w ciągu 3-4 tygodni.
Hemoglobina glikowana: badania przesiewowe i profilaktyka
Wspomniane badanie można wykonać profilaktycznie lub w przypadku podejrzenia cukrzycy. Na podwyższony poziom glukozy we krwi wskazują następujące objawy:
- zwiększone pragnienie i picie płynów,
- wzmożony apetyt,
- częstsze oddawanie moczu,
- wolno gojące się rany,
- zmęczenie i senność,
- rozmazany obraz.
Hemoglobinę glikowaną można rozważyć u osób z nadwagą, które znajdują się w grupie ryzyka z powodu:
- siedzącego trybu życia,
- członka rodziny (rodzeństwo lub rodzice) chorującego na cukrzycę,
- nadciśnienia,
- nieprawidłowego lipidogramu (niski poziom dobrego cholesterolu HDL i/lub podwyższone trójglicerydy),
- insulinooporności,
- chorób układu krążenia.
HbA1C często wykonuje się u kobiet, które cierpią na zespół policystycznych jajników.
Zobacz także: Testy alergiczne z krwi – czy są wiarygodne i kiedy warto je wykonać?
HbA1C: normy
Zastanawiasz się, jak interpretować wyniki hemoglobiny glikowanej? Skorzystaj z naszych podpowiedzi! Prawidłowy wynik HbA1C dla osób zdrowych wynosi około 5 procent, a dla cukrzyków powinien być równy lub poniżej 6,1-6,5 procent. Wspomniane wyniki wskazują, że cukrzyca jest pod kontrolą. Wynik 5,7-6,4 procent świadczy o zwiększonym ryzyku rozwoju cukrzycy (stanie przedcukrzycowym).
Lekarz może ustalić docelowy poziom HbA1C, do której powinien dążyć pacjent. Bierze tutaj pod uwagę takie czynniki jak czas od diagnozy, obecność innych chorób, powikłania cukrzycy, ryzyko powikłań hipoglikemii. Najprawdopodobniej zaleci również samodzielne badanie glukozy za pomocą glukometru codziennie 1-2 razy. Pamiętaj, że w ciągu dnia poziom glukozy ulega ciągłym wahaniom, w zależności od jedzenia, ćwiczeń, stresu i innych czynników. Samokontrola pomaga zmienić styl życia, by utrzymać objawy cukrzycy pod kontrolą.
