Choroba Cushinga objawia się nadmierną produkcją hormonu adrenokortykotropowego (ACTH). Jej przyczyną jest guzek przysadki mózgowej, co skutkuje wieloma objawami. Choroba ta jest bardzo rzadka, występuje ośmiokrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Każdego roku chorobę Cushinga stwierdza się zaledwie u jednej osoby na 100 tysięcy.
Przyczyny choroby Cushinga
Choroba Cushinga to inaczej nadczynność kory nadnerczy. Nadczynność ta jest spowodowana nieprawidłowym działaniem przysadki mózgowej. Przyczyną produkowania nadmiaru kortykotropiny jest najczęściej łagodny guz przysadki mózgowej (gruczoł ten jest odpowiedzialny za wydzielanie hormonów i jest położony w dole czaszkowym). Guzki te mają najczęściej rozmiary nieprzekraczające 10 mm.
Choroba Cushinga – objawy choroby
Choroba daje widoczne objawy, takie jak nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej na karku oraz tułowiu, któremu towarzyszy otyłość. Twarz osób chorych na chorobę Cushinga często jest nalana, a powieki obrzęknięte. Na policzkach często występują rumieńce. Poza tym na skórze widoczne są różowawe rozstępy. Osoby cierpiące z powodu tej choroby często borykają się z trądzikiem i łojotokiem, a kobiety również z nadmiernym owłosieniem. Dodatkowo częstym objawem choroby Cushinga jest nadciśnienie tętnicze oraz częste bóle kości i osłabienie mięśni. U kobiet mogą również występować zaburzenia cyklu miesiączkowego. Choroba powoduje częste zmiany nastroju i spadki humoru. Przez to, że guzek przysadki jest tak mały, nie stwierdza się objawów, które występują przy większych guzach przysadki, takich jak zaburzenia widzenia czy bóle głowy.
Jak wykrywa się chorobę Cushinga?
Po rozpoznaniu choroby należy się zgłosić do lekarza endokrynologa. Ten po dokładnym wywiadzie zleci odpowiednie badania, które potwierdzą lub wykluczą chorobę Cushinga. W diagnozie tej choroby najważniejsze są badania, które potwierdzają nadmiar kortyzolu. Należy również wykluczyć, że nadmiar ten jest spowodowany przyjmowaniem jakichś leków. W dalszej diagnostyce wykonuje się oznaczenia stężenia ACTH we krwi, tak zwany test hamowania, podczas którego przed dwa dni doustnie podaje się deksametazon oraz test symulacji polegający na dożylnym podawaniu kortykoliberyny. Dodatkowo są wykonywane badania przysadki mózgowej za pomocą rezonansu magnetycznego oraz tomografia komputerowa. Ta ostatnia metoda jest najmniej przydatna w diagnozie, ponieważ guzki przysadki są zazwyczaj niezwykle małe i nie dają się zobrazować za pomocą tomografii komputerowej.
Leczenie
Nadmiar kortyzolu spowodowany guzem przysadki mózgowej jest bardzo niekorzystny dla organizmu, dlatego po rozpoznaniu choroby należy jak najszybciej podjąć leczenie. Dotychczas jedyną metodą leczenia choroby Cushinga było i nadal jest usunięcie gruczołu, który zaburza pracę przysadki mózgowej. Odbywa się to przed zatokę klinową z wykorzystaniem lasera lub promieniowania jonizującego. Przed przeprowadzeniem operacji konieczne jest zmniejszenie kruchości naczyń, poprzez podanie odpowiednich środków. Poza tym przed operacją pacjentowi podaje się leki, które mają za zadanie zmniejszyć poziom kortyzolu. Jeśli operacja okaże się nieskuteczna u chorego stosuje się radioterapię. Nawet po całkowitym wyleczeniu choroby Cushinga należy regularnie się kontrolować i być pod opieką endokrynologa, ponieważ choroba może powrócić. Aby szybko to wykryć wykonywane są kontrolne badania krwi oraz badania obrazowe.
