Rak prostaty jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. Jako, że rozwija się on bardzo powoli, często bywa niestety bagatelizowany i nie jest w porę odpowiednio diagnozowany. Guz prostaty najczęściej daje się wyczuć po około 10 latach, co czyni go bardzo groźnym z punktu widzenia profilaktyki. Nowotwór ten w Polsce sieje wielkie żniwo, a jeżeli chodzi o zachorowalność to ustępuje jedynie rakowi płuc. W latach 2004 – 2006 zachorowało na niego około 7000 mężczyzn z czego ponad połowa niestety zmarła. W wyniku wzrastającej świadomości oraz nowych technik badawczych, co roku obserwuje się wzrost liczby zachorowań na ten rodzaj nowotworu.
Kto znajduje się w grupie ryzyka?
Głównymi czynnikami przemawiającymi za wystąpieniem nowotworu prostaty są wiek oraz przede wszystkim dziedziczność. Obserwuje się, że rak atakuje zazwyczaj mężczyzn w dojrzalszym wieku, dlatego też profilaktykę należy zacząć już mając 30 – 40 lat. Związane jest to z długim czasem jaki nowotwór potrzebuje, aby się rozwinąć. Jeżeli chodzi natomiast o dziedziczenie to powody do zmartwień powinny mieć osoby, których krewni pierwszego stopnia (brat, ojciec) zapadli na ten rodzaj nowotworu. Z badań statystycznych wynika, że mężczyźni z takich rodzin są 2- krotnie bardziej narażeni niż ci z rodzin, u których nowotwór nie występował w ogóle.
Rak prostaty – Objawy
Przez okres około 10 pierwszych lat od pojawienia się w prostacie komórek nowotworowych nie obserwuje się żadnych większych objawów zewnętrznych. Po tym okresie rak atakuje tkanki wokół stercza, a następnie daje przerzuty do kości, jąder i węzłów chłonnych. Do najliczniejszych objawów świadczących o możliwości nowotworu jest częstomocz oraz ogólne problemy z oddawaniem moczu. Zdarza się również, że guz powstający w prostacie nie będzie dawał wyżej wymienionych oznak, a rozpoznanie odbędzie się poprzez badanie szpiku lub tkanek otaczających gruczoł sterczowy. W późniejszych etapach rozwoju guza wystąpić też mogą dolegliwości spowodowane przeszkodzą podpęcherzową. Zalicza się do nich krwiomocz, różnego rodzaju zakażenia dróg moczowych. Rzadkimi, ale również występującymi objawami zaawansowanego nowotworu stercza są obrzęki nóg, a w przypadku przerzutów do kości chorzy skarżą się na bóle kości oraz spadek siły mięśniowej w nogach.
Diagnostyka nowotworu prostaty
Pierwszym i najważniejszym badaniem w podejrzeniu raka stercza jest określenie stężenia PSA. Należy dodać, że podwyższona wartość PSA może być również związana z zapaleniem prostaty lub jej łagodnym rozrostem. Zalecane są zatem kolejne badania w celu upewnienia się co do postawionej diagnozy. Oprócz tego większa część urologów przeprowadza na samym początku badanie palpacyjne przez odbytnicę. Kolejnymi istotnymi badaniami są ultrasonografia przezbrzuszna (TAUS), która umożliwia ocenę układu moczowego i samego stercza oraz ultrasonografia przezodbytnicza (TRUS) umożliwiająca na wykrycie niepalpacyjnych ognisk nowotworu prostaty. W przypadku podejrzenia przerzutów do innych części ciała urolog może zalecić RTG klatki lub tomografię jamy brzusznej. U osób podejrzanych o nowotwór oraz mających stężenie PSA powyżej 20 ng/ml jest również zalecane wykonanie scyntygrafii układu kostnego.
Ostateczne i szczegółowe rozpoznanie nowotworu odbywa się na podstawie biopsji przezodbytniczej wykonywanej podczas badanie TRUS.
Rak prostaty – Leczenie
Leczenie nowotworu prostaty uzależnione jest od stadium w jakim się znajduje. Główną metodą jest zabieg chirurgiczny mający na celu usunięcie prostaty oraz pęcherzyków nasiennych i węzłów chłonnych miednicy. Do metod leczenia zaliczyć też można napromienianie stercza oraz brachyterapię polegającą na umieszczeniu w prostacie promieniotwórczego izotopu.
