Szpik kostny. Być może wielu z nas zastanawia się, czy zostanie dawcą szpiku boli, czy jest niebezpieczne dla zdrowia, czy jest czasochłonne? Przede wszystkich potrzeba dobrego zdrowia i chęci, aby mieć możliwość uratowania życia lub zdrowia chorym na białaczkę i inne choroby układu krwiotwórczego. Jak więc zostać dawcą szpiku?
Metoda przeszczepu szpiku polega na tym, aby zastąpić nieprawidłowo działające komórki szpiku pacjenta, szpikiem od dawcy.
Kto może zostać dawcą szpiku?
Przede wszystkim musi być to osoba zdrowa i pełnoletnia, która nie przekroczyła 55 roku życia. Według statystyk tylko co czwarta osoba, ma szansę otrzymać szpik od osoby spokrewnionej. W innym przypadkach szpik pobrany nawet od członka rodziny, nie zostanie przyjęty przez organizm chorego. Z tego powodu należy poszukiwać dawców o identycznych antygenach poza osobami spokrewnionymi. Ze względów genetycznych, największe prawdopodobieństwo na znalezienie odpowiedniego dawcy mamy na obszarze występowania tej samej grupy etnicznej, czyli np. dla Polaka – w Polsce.
Szpik kostny – jak zostać dawcą?
Osoba, która chce zostać dawcą szpiku, musi zarejestrować się w odpowiednim Banku Dawców Szpiku, za pomocą wypełnienia odpowiedniego formularza, które dostępne są na stronach internetowych lub w placówkach odpowiedniego Banku, stacjach krwiodawstwa i Zakładach Opieki Zdrowotnej. Wszystkie polskie ośrodki należą do organizacji światowej – Bone Arrow Donor Woldwide, dzięki czemu wszyscy dawcy są widoczni na całym świecie. Na początku, po zarejestrowaniu osoby, potencjalny dawca zostaje przebadany, by wykluczyć choroby, które mogą go dyskwalifikować, po czym pobierana jest próbka krwi w celu oznaczenia antygenów HLA. Jeżeli osoba, która się zgłosiła jako chętna do oddania szpiku, zostanie wezwana jako potencjalny dawca, następują kolejne testy i osoba taka jest proszona o wyrażenie zgody na pobranie szpiku do przeszczepu dla chorego.
Prywatne rejestry (Banki Dawców Szpiku):
- Fundacja Przeciw Leukemii przy NZOZ MEDiGEN
- Fundacja Urszuli Jaworskiej
Rejestry działające przy placówkach naukowo-medycznych:
- Centralny Rejestr Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej (CRNDSiKP) przy Poltransplancie w Warszawie
- Rejestr Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej przy Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
- Krajowy Bank Dawców Szpiku przy Dolnośląskim Centrum Transplantacji Komórkowych we Wrocławiu
Szpik pobierany jest w szpitalu w znieczuleniu ogólnym lub z krwi obwodowej (czyli z naczyń krwionośnych) w laboratorium, bez znieczulenia. W przypadku pobrania w szpitalu, dawca już następnego dnia jest wypisywany do domu.
Co dyskwalifikuje zostanie dawcą szpiku?
Dawcami szpiku nie mogą być osoby zarażone wirusem HIV, chorzy na cukrzycę, astmę, czy epilepsję. Ponadto nie można być po zawale. Wykluczone są też osoby chore na gruźlicę, łuszczycę oraz kobiety w ciąży, a także osoby posiadające tatuaż.
