Dermatoskopia, czyli badanie mikroskopowe powierzchni skóry, to bezbolesne, nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne badanie, podczas którego lekarz dermatolog ocenia zmiany skórne przy pomocy specjalnego mikroskopu, który przykłada się do skóry. Badanie tego typu umożliwia odróżnienie łagodnych zmian barwnikowych od czerniaka i innych zmian nowotworowych.
Głównym zastosowaniem dermatoskopii jest właśnie diagnostyka czerniaka, czyli najbardziej niebezpiecznego nowotworu skóry. W związku z tym, że czerniak stosunkowo szybko daje przerzuty do innych narządów, bardzo ważne jest jak najszybsze rozpoznanie i podjęcie leczenia, czyli wycięcie zmiany skórnej oraz wysłanie jej do badania histopatologicznego. Dzięki badaniu tego typu możliwe jest wykrycie znamion, które mogą mieć charakter nowotworowy oraz takich, które z czasem mogą przekształcić się w czerniaka i odróżnienie ich od niegroźnych zmian, takich jak naczyniaki czy brodawki łojotokowe. Oprócz tego, dermatoskopia pozwala na obejrzenie trzonu włosa oraz diagnozowania zakażenia świerzbem. Podczas dermatoskopii ocenia się nie tylko stan skóry, ale również paznokci. Jeżeli zajdzie taka konieczność, badanie pozwala na obejrzenie łożyska naczyniowego wału paznokciowego, które może być zmienione w przebiegu chorób reumatologicznych lub autoimmunologicznych.
Kiedy należy udać się na dermatoskopię?
Wskazaniem do przeprowadzenia dermatoskopii jest pojawienie się na skórze niepokojących znamion lub zmiana wyglądu, wielkości, kształtu czy barwy już istniejących znamion. Zaniepokoić powinny szczególnie duże, postrzępione zmiany o nieregularnych brzegach. Jeżeli zmiany barwnikowe zmieniają kolor, powiększają się lub podkrwawiają, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza dermatologa.
Jak przygotować się do dermatoskopii i jaki jest przebieg badania?
Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, ani wykonywać wcześniejszych badań. Podczas wywiadu lekarskiego należy poinformować dermatologa o tym, kiedy na skórze pojawiła się niepokojąca zmiana, czy się rozrasta, zmienia kształt lub barwę, boli albo swędzi oraz czy zdarza się sączenie albo podkrwawianie w obszarze występowania zmiany barwnikowej. Poza tym, warto powiedzieć lekarzowi, jeżeli w rodzinie występowały przypadki zachorowania na czerniaka lub inne rodzaje chorób nowotworowych.
Badanie trwa zaledwie kilka – kilkanaście minut, w zależności od ilości zmian, które trzeba skontrolować. Dermatoskopia jest całkowicie bezbolesna, bezpieczna, nieinwazyjna i nie wiąże się z ryzykiem żadnych powikłań. Przed badaniem mikroskopowym skóry lekarz nakłada na zmieniony barwnikowo obszar niewielką ilość olejku immersyjnego, który wpływa na poprawę jakości obrazu i pozwala na wyeliminowanie refleksów świetlnych, które mogłyby zaburzyć obraz. Po nałożeniu olejku, do skóry pacjenta przykładany jest dermatoskop, za pomocą którego lekarz dermatolog dokładnie ogląda zmianę skórną. Dzięki temu narzędziu, możliwe jest oglądanie zmian skórnych w dużym powiększeniu oraz przy specjalnym oświetleniu, co umożliwia dokładną ocenę znamion. Oglądając zmiany przez dermatoskop lekarz ma możliwość zauważenia asymetrii, nierównomierności barwy oraz innych niepokojących objawów, które nie są widoczne gołym okiem, a mogą świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej. Niekiedy podczas dermatoskopii wykonuje się zdjęcia, które umożliwiają na porównanie rozmiarów, struktury oraz barwy znamion podczas następnej wizyty. Wynik badania jest dostępny bezpośrednio po nim w formie opisu. Badanie mikroskopowe powierzchni skóry może być powtarzane wielokrotnie u tej samej osoby, gdy tylko zajdzie taka potrzeba. Dermatoskopii mogą się również poddawać kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby starsze.
