Choroby zapalne jelit to przykre dolegliwości, które wiążą się z szeregiem nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego. Ich przyczyny są różnorodne – od czynników autoimmunologicznych, przez nieprawidłową dietę, aż po wirusowe lub bakteryjne zakażenia. Jak rozpoznać stan zapalny w obrębie jelit i jakie kroki podjąć, żeby wdrożyć skuteczne leczenie?
Jak rozpoznać choroby zapalne jelit?
Ostre bóle brzucha, uciążliwe zaparcia, biegunki, nudności, wymioty oraz gorączka – to najczęściej występujące objawy, które towarzyszą chorobom zapalnym jelit. Ich przebieg i nasilenie są różne w zależności od choroby oraz czynnika, który je wywołał. Nie można lekceważyć nasilenia tych dolegliwości, ponieważ w skrajnych przypadkach mogą one doprowadzić do ciężkich powikłań, takich jak odwodnienie organizmu, anemia, osteoporoza, perforacja jelit. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który w razie potrzeby zaleci specjalistyczne badania. Jednym z nich jest badanie kolonoskopowe, które polega na wprowadzeniu do przewodu pokarmowego przez odbyt specjalnego urządzenia z kamerą rejestrującą wnętrze jelita. Badanie to wykorzystuje się do diagnozowania szeregu chorób zapalnych w obrębie układu pokarmowego – choroby Leśniowskiego-Crohna, nowotworów jelita grubego, wrzodziejącgo zapalenia jelita grubego. Kolonoskopia może być połączona z badaniem histopatologicznym polegającym na pobraniu niewielkiego wycinka błony śluzowej w celach diagnostycznych.
Przewlekłe choroby zapalne jelit
Do przewlekłych stanów zapalnych jelit należą m.in. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Celiakia to schorzenie o podłożu genetycznym i autoimmunologicznym, jej występowanie wiąże się ze spożywaniem pokarmów zawierających gluten (białko zawarte w zbożach). Oprócz objawów ze strony układu pokarmowego – bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, pojawiają się także inne dolegliwości – wysypka na skórze, osłabienie, anemia, chroniczne zmęczenie, depresja. Leczenie celiakii polega na wykluczeniu z diety pokarmów zawierających gluten – nawet jego śladowe ilości.
Przy chorobie Leśniowskiego-Crohna występują bóle po prawej stronie brzucha, biegunki, wzdęcia, mogą także pojawić się owrzodzenia i ropnie. Jest to przewlekła choroba zapalna jelit, która może jednak obejmować cały przewód pokarmowy. Nieznane są przyczyny występowania tego schorzenia, brane są pod uwagę czynniki genetyczne lub patologiczne reakcje ze strony układu immunologicznego. Współczesna medycyna nie zna jednego, skutecznego sposobu na całkowite wyleczenie choroby Leśniowskiego-Crohna, jednak zastosowanie farmakoterapii może doprowadzić do częściowego wycofania objawów. Poprawę stanu zdrowia odczuwają również pacjenci, którzy zadbają o zdrową dietę oraz wykluczą używki (palenie papierosów, picie alkoholu).
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego należy do tzw. schorzeń nieswoistych, które dotyczy głównie błony śluzowej tego narządu i objawia się ostrymi bólami brzucha, biegunką z krwawieniem oraz gorączką. Leczenie polega na podawaniu leków immunosupresyjnych oraz glikokortykosteroidów. Objawy łagodzą się, gdy pacjenci wprowadzą dietę – m.in. wykluczą rośliny strączkowe oraz produkty z dużą ilością błonnika.
Słuchaj lekarzy i dietetyków
Współczesna medycyna nie wie do końca jak poradzić sobie z przewlekłymi chorobami zapalnymi jelit – wiele schorzeń można jedynie zaleczyć, a całkowita remisja nie zawsze jest możliwa. Należy rygorystycznie przestrzegać zaleceń lekarzy oraz dietetyków, ograniczyć lub całkowicie wykluczyć z diety uczulające produkty (np. gluten).
Zobacz także: Endoskopia jelita – opis i przebieg badania
