Cholecystografia jest badaniem radiologicznym pęcherzyka żółciowego, przewodu pęcherzykowego, przewodu żółciowego wspólnego. Wykonywana jest po dożylnym lub doustnym podaniu środka cieniującego (tzw. kontrastu). Środek cieniujący na ogół podawany jest doustnie w postaci drażetek, ich zawartość zostaje wchłonięta z jelita do krwiobiegu, następnie wydzielona jest przez komórkę wątrobową z żółcią. Kontrast zacienia żółć dla promieni rentgenowskich, co w przeciągu kilku godzin odwzorowuje zarys pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych) pozwalając na ocenę, jego umiejscowienia, ocenę kształtów i rozmiarów, typu powierzchni wewnętrznej, ewentualnej obecności kamieni oraz sprawności jego opróżniania po spożyciu ciężkostrawnego posiłku.
Cholecystografia – po co wykonywać badanie?
Wskazaniem do wykonania badania cholecystografii jest:
- wykrycie wszelkich wad w budowie organu
- umiejscowienie ewentualnych stanów zapalnych
- wykrycie zaburzeń funkcji
- sprawdzenie istnienia zmian nowotworowych
- przy podejrzeniu wystąpienia kamicy żółciowej (złogów cholesterolowych)
W porównaniu cholecystografii z cholangiografią, większe rozcieńczenie środka kontrastującego, nie pozwala na dostateczne zobrazowanie dróg żółciowych – przewodu wątrobowego oraz przewodu żółciowego wspólnego. W ostatnich latach cholecystografia została prawie całkowicie zastąpiona ultrasonografią wątrobowo – żółciową. To ultrasonograficzne badanie, nie naraża pacjenta na promieniowanie RTG, nie wymaga podawania kontrastu, oraz może być wielokrotnie powtarzane, nie wywołując przy tym powstawania skutków ubocznych.
Cholecystografia – przygotowanie do badania
Żeby na kliszy podczas badania otrzymać dokładny obraz, przewód pokarmowy pacjenta powinien być oczyszczony z treści pokarmowej i gazów. Przez okres 2 – 4 dni przed badaniem należy utrzymywać lekkostrawną, nie powodującą wzdęć dietę. Dobrze jest wykonać lewatywę. Termin przeprowadzenia badania powinien być dokładnie ustalony. W przypadku, zastosowania doustnego środka cieniującego, w przeddzień badania chory przez cały dzień utrzymuje lekkostrawną dietę i ogranicza picie. Ostatni posiłek tego dnia powinien się składać z 2 jaj na miękko, bułki obficie posmarowanej masłem i mleka. Należy go spożyć najpóźniej o godz. 17.00. Tak skomponowany posiłek wywołuje opóźnienie pęcherzyka żółciowego. Pacjent o godz. 20.00 przyjmuje środek cieniujący, spożywa go w przeciągu 0,5 – 1 godziny, popijając wodą gazowaną. Od tej chwili pacjent nie może przyjmować pokarmów.
Jak wygląda cholecystografia?
Badanie cholecystografii wykonywane jest w pracowni rentgenologicznej, po upływie 12 – 14 godzin od podania środka kontrastującego. Przed wykonaniem zdjęcia RTG pacjent proszony jest o rozebranie się do pasa oraz zdjęcie biżuterii. Następnie przy pomocy specjalnego fartucha osłania drogi rodne przed promieniowaniem. W chwili wykonywania zdjęcia pacjent proszony jest o chwilowe wstrzymanie oddechu. Na tak wykonany, zdjęciu można stwierdzić wielkość i kształt pęcherzyka żółciowego, jego położenie, kurczliwość oraz obecność kamieni. Cholecystografia była jedyną metodą diagnostyczną, do wykrywania poważnych zmian pęcherzyka żółciowego (np. kamicy czy nowotworów), aż do 1980 roku.
Zobacz także:
