Co roku 18 listopada przypada Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach, rozpoczynając jednocześnie Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach. Do 24 listopada w wielu państwach prowadzone będą kampanie społeczne, które mają poszerzyć wiedzę ludzi na temat zażywania antybiotyków, a także zwrócić uwagę na palący problem, jakim jest zwiększająca się oporność na antybiotyki wśród patogenów bakteryjnych zagrażających zdrowiu człowieka. Oznacza to, że tracimy powoli broń do walki z bakteriami. Możemy za to zapłacić najwyższą cenę – nasze życie[1]!
Antybiotykooporność patogenów
Około 500 lat p.n.e. grecki filozof Heraklit z Efezu powiedział, że jedyną stałą rzeczą w naszym życiu jest zmiana. Zmiana dotyczy wszystkiego co się wokół nas znajduje – również bakterii, które ewoluują i mutują wraz z czasem. Bakterie, które niegdyś można było łatwo zlikwidować za pomocą antybiotyku, zaczynają mutować i pojawia się u nich antybiotykooporność nabyta. Darwin powiedziałby, że te mikroorganizmy zostały zmuszone do przystosowania się do niesprzyjających warunków, które stworzyły antybiotyki. Ewoluowały, żeby przetrwać. W praktyce oznacza to, że szkodliwe drobnoustroje uodparniają się na leki, nie reagują na nie i w dalszym ciągu namnażają się w naszym organizmie przedłużając stan chorobowy, w skrajnych przypadkach doprowadzając nawet do śmierci.
Bakterie antybiotykooporne są poważnym zagrożeniem dla każdego z nas. Ich rozprzestrzenianie powoduje wzrost zachorowalności i śmiertelności wśród ludzi na całym świecie. Osoby chore, których antybiotykoterapia jest nieskuteczna ze względu na oporność danego szczepu bakterii, otrzymują właściwe leczenie później niż powinni, przez co są narażeni na większe powikłania.
Jedną z głównych przyczyn antybiotykooporności patogenów bakteryjnych jest niewłaściwe i nadmierne stosowanie antybiotyków. Można się nawet pokusić o ostrożne stwierdzenie, że im więcej antybiotyków zażywamy, tym bardziej bakterie się na nie uodparniają i stają się silniejsze. Istnieją już szczepy bakterii, które są oporne względem kilku leków przeciwdrobnoustrojowych. To bakterie wielooporne. Co się może zdarzyć, gdy bakterie takie przestaną reagować na jakiekolwiek leki? Żeby do tego nie doszło, a antybiotyki były skuteczne i zwalczały szkodliwe dla nas drobnoustroje, muszą być stosowane rozważnie. Dużą w tym rolę odgrywają lekarze, którzy zalecają stosowne leczenie, ale również my sami możemy wiele zrobić!
Czytaj również: Antybiotyki – jak prawidłowo je podawać?
ABC stosowania antybiotyków
- Sięgaj po antybiotyki wyłącznie pod kontrolą lekarza i na jego wyraźne zalecenie!
- Przeczytaj dokładnie ulotkę załączoną do opakowania i stosuj się do wskazań w niej zawartych!
- Przestrzegaj zalecanej dawki!
- Pilnuj godzin przyjmowania antybiotyku!
- Nie przerywaj terapii antybiotykowej, nawet jeśli po kilku dniach stosowania antybiotyku poczujesz się lepiej!
- Pamiętaj, by w czasie terapii antybiotykowej zatroszczyć się o swoją florę jelitową. Antybiotyki niszczą również te „dobre” bakterie, dlatego musimy działać osłonowo na nasze jelita i suplementować probiotyki. Nie należy ich jednak zażywać w tym samym czasie co antybiotyk. Pomiędzy jednym a drugim powinna być przynajmniej godzinna przerwy.
- Nigdy nie pij alkoholu, gdy przyjmujesz antybiotyk!
- Nie przegryzaj antybiotyków ani ich nie dziel. Należy je połykać w całości i popijać wodą. Popijanie antybiotyków produktami zawierającymi wapń (np. mleko, soki) hamuje ich działanie, zaś obecna w kawie, herbacie i słodkich napojach kofeina, zmniejsza wchłanianie leku.
- Jeśli ulotka na opakowaniu nie wskazuje inaczej, najlepiej przyjmować antybiotyk na godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po nim, by substancje obecne w jedzeniu nie hamowały przyswajania leku.
- I najważniejsze na koniec – antybiotyki działają tylko na bakterie! Nie wyleczysz nimi infekcji wirusowych!
Stosując antybiotyki niewłaściwie i nie przestrzegając powyższych zasad globalnie przyczyniamy się do fatalnego w skutkach zjawiska, jakim jest antybiotykooporność bakterii.
Zobacz także: Antybiotyki i ich działanie oraz stosowanie u dzieci
Źródła:
[1] Artykuł został napisany na podstawie informacji, raportów i biuletynów zamieszczonych na stronie Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków i Narodowego Instytutu Leków
