Cukrzyca to choroba metaboliczna, w jej przebiegu organizm nie umie wykorzystywać glukozy w celu wytworzenia energii. U dzieci, u których diagnozowana jest cukrzyca typu 1, organizm nie wytwarza samodzielnie odpowiedniej ilości insuliny, czyli hormonu, odpowiedzialnego za dostarczanie glukozy do komórek. W wyniku jego niedoboru proces ten ulega zahamowaniu.

W przypadku wystąpienia cukrzycy typu 1 mówimy również o cukrzycy insulinozależnej lub cukrzycy młodzieńczej. Jeśli dojdzie do jej rozwinięcia się u dziecka, niezbędne staje się stałe kontrolowanie poziomu glukozy we krwi.

Rozwój cukrzycy typu 1 u dziecka – przyczyny

W przebiegu cukrzycy komórki organizmu, które nie potrafią prawidłowo wykorzystywać glukozy, czyli głównego źródła energii, nie mogą właściwie funkcjonować. Do rozwinięcia się u dziecka cukrzycy typu 1 dochodzi na skutek braku lub niedostatecznej produkcji insuliny przez trzustkę.

Gdy dziecko spożywa posiłek, organizm dokonuje metabolizowania składników pokarmowych, które w układzie pokarmowych są wchłaniane do krwi. Zawsze po posiłku następuje wzrost poziomu glukozy we krwi, dzięki czemu trzustka otrzymuje sygnał o konieczności uwolnienia insuliny. W przypadku cukrzycy organizm chorego może wcale nie produkować insuliny lub też nie mieć umiejętności prawidłowego z niej korzystania. Nieprawidłowości pojawiają się wówczas na poziomie komórek, do których ma zostać dostarczony hormon.

Insulinę można porównać do wytrycha lub klucza, który otwiera glukozie „drzwi” do komórek, bez jej udziału nie wniknie ona do środka. Konsekwencją jest jej pozostawanie we krwi, co powoduje wzrost jej stężenia w surowicy. Zjawisko, które ma miejsce w takiej sytuacji, nazywane jest hiperglikemią i oznacza, że poziom cukru we krwi plasuje się na zdecydowanie wyższym niż zwykle poziomie. Sytuacja taka, utrzymująca się przez dłuższy czas może prowadzić do rozwoju wielu poważnych schorzeń ogólnoustrojowych.

Znane są dwa rodzaje cukrzycy – cukrzyca typu 1 oraz cukrzyca typu 2. Jedna i druga wiąże się z podwyższeniem poziomu cukru we krwi, jednak przyczyny zarówno jednej, jak i drugiej są odmienne. Najważniejszą różnicą jest, że nie ma możliwości zapobieżenia wstąpieniu cukrzycy typu 1. Jest to schorzenie, które musi być leczone przez całe życie, poprzez regularne przyjmowanie zastrzyków z insuliną. Tylko takie postępowanie pozwala na utrzymywanie kontroli nad stężeniem glukozy we krwi.

Cukrzyca typu 1 stanowi sytuację, gdy trzustka nie produkuje hormonu insuliny. W tym schorzeniu układ odpornościowy dziecka prowadzi działania autoagresywne, doprowadzając do niszczenia komórek trzustki odpowiedzialnych za produkowanie insuliny. Jeśli dojdzie do ich całkowitego zniszczenia, organizm nigdy nie będzie samodzielnie syntezował tego hormonu. Dokładna przyczyna takiego stanu rzeczy nie jest znana, jednak naukowcy wysuwają tezę, iż może to mieć podłoże genetyczne. Wskazuje się jednak, że sam czynnik genetyczny to nader mało, aby doszło do rozwinięcia się tej jednostki chorobowej, prawdopodobnie organizm musi jeszcze zostać wystawiony na działanie dodatkowego elementu, jak wirus czy przyjmowanie jakiegoś leku.

Jak objawia się cukrzyca typu 1 u dzieci?

Niepokojące jest, że rozwój cukrzycy typu 1 u dzieci może mieć całkowicie bezobjawowy przebieg nawet przez wiele lat. Pierwsze symptomy tej dolegliwości, jakie obserwujemy, najczęściej nie są charakterystyczne i nie sugerują w najmniejszy sposób diagnozy cukrzycy. Rozwój tej dolegliwości najczęściej ma charakter stopniowy i powolny, jednak jeśli wystąpią sprzyjające okoliczności i oddziaływanie szkodliwego czynnika, to może dojść do jej gwałtownego rozwinięcia się, w krótkim czasie.

Typowo pojawiające się u dzieci objawy cukrzycy typu 1 to:

  • Ogólne zmęczenie,
  • Apatia,
  • Drażliwość,
  • Niechęć do zabawy i nauki,
  • Oliguria, czyli częstomocz oraz jego większe ilości – nerki starają się poradzić sobie z nadmiernym poziomem glukozy we krwi, poprzez wypłukiwanie jej wraz z moczem,
  • Dziecko chudnie, i nie przybiera na wadze właściwie do swojego wieku,
  • Polidypsja, czyli nadmierne pragnienie – gdy duża ilość płynów wydalana jest razem z moczem, dziecko często uskarża się na pragnienie, może budzić się i chcieć pić nocą, wypija wszystko, co ma w zasięgu rąk.

Dość wyróżniające jest, że tracące na wadze dzieci nie wykazują w przypadku cukrzycy żadnych problemów z apetytem. Niekiedy dochodzi również do sytuacji wzmożonego apetytu, który kłuci się ze spadkami masy działa u dzieci i nastolatków z cukrzycą typu 1. Wynika to z faktu, iż organizm poszukuje źródeł mogących zapewnić energię komórkom pozbawionym glukozy, jednocześnie dochodzi do wzrostu metabolizmu tkanki tłuszczowej. W konsekwencji wzrostu metabolizmu białek oraz tłuszczy następuje powolne i stopniowe wyniszczenie organizmu i zauważalne chudnięcie u dziecka.

Za jeden z pierwszych i podstawowych objawów cukrzycy typu 1 u dzieci uznaje się moczenie nocne. Powinno się na niego zwrócić szczególną uwagę, jeśli wcześniej nie występowały u dziecka przypadki moczenia łóżka.

Jeśli u dziewczynek dochodzi do rozwinięcia się infekcji w obrębie pochwy wywołanych drożdżakami, to można podejrzeć cukrzycę i konieczne jest przeprowadzenie badań w jej kierunku.

W sytuacji, jeśli nie dojdzie do wczesnego wychwycenia objawów cukrzycy typu 1 u dziecka i tym samym nie zostanie wprowadzone odpowiednie leczenie, to w obrębie krwi dziecka będzie dochodziło do gromadzenia się ciał ketonowych. Ich wystąpienie stanowi wskazówkę, dotyczącą rozwoju znacznych zaburzeń metabolicznych.

Ich obecność może prowadzić do silnego zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, powodować wymioty czy zaburzenia oddychania. Zbyt duże nagromadzenie się ciał ketonowych prowadzi do rozwinięcia się cukrzycowej kwasicy ketonowej. Jest to sytuacja, stan, który stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka. Jednym z jej podstawowych objawów jest wyróżniający zapach z ust, który może kojarzyć się z acetonem lub zgniłym jabłkiem. Kwasica prowadzi do rozwoju śpiączki ketonowej, w której życie naszego dziecka jest zagrożone.

Jakie powikłania mogą wystąpić u dzieci?

U części chorych osób cukrzyca prowadzi do rozwoju bardzo groźnych powikłań, w postaci chorób serca, uszkodzeń nerek (nefropatia cukrzycowa) czy też zaburzeń wzroku. Występowanie tego schorzenia może prowadzić do innych znaczących problemów zdrowotnych, których konsekwencją są zmiany w obrębie naczyń krwionośnych oraz nerwów (polineuropatia).

Do pojawienia się takich zmian dochodzi po upływie co najmniej kilku lat od momentu zachorowania dziecka na cukrzycę typu 1. Możliwe jest, że początek choroby nie będzie miał miejsca u małego dziecka czy nastolatka. Bardzo często dochodzi do ujawnienia się dolegliwości już w wieku dorosłym, powszechnie pośród osób, które nie były poddawane odpowiedniemu leczeniu.

Zobacz również: Jakie przewlekłe powikłania może wywołać cukrzyca u dzieci?

Diagnostyka choroby

Głównym badaniem pozwalającym na wykrycie cukrzycy jest zbadanie poziomu glukozy w próbce krwi. Jeśli ten prosty test powtarzany jest sposób wielokrotny, to możemy być wręcz pewni, co do właściwego rozpoznania. Jeśli cukrzyca zostanie potwierdzona, pediatra może skierować dziecko do diabetologa lub endokrynologa.

Leczenie cukrzycy typu 1 u dzieci

Gdy dojdzie do wystąpienia cukrzycy typu 1, konieczne jest nauczenia dziecka, sposobu kontrolowania poziomu cukru we krwi. Proste domowe badanie można wykonać z zastosowaniem gleukometru nawet kilka razy w ciągu dnia. Podawanie insuliny to leczenie z wyboru. To jak często będzie podawana i jej rodzaj musi usystematyzować lekarz. Samodzielnie nie powinno się wprowadzać najmniejszych modyfikacji do określonych przez specjalistę zasad. Mniejsze dzieci powinny pozostawać pod stałą opieką rodziców lub innych opiekunów, aby insulina została u nich podana o odpowiedniej porze.

Za niezwykle ważny element leczenia cukrzycy typu 1 uznaje się prawidłowo skomponowaną dietę. Powinna być odpowiednio dobrana do potrzeb dziecka w konkretnym wieku, konieczne jest zwrócenie uwagi na ilość cukrów oraz skrobi, które są dostarczane do organizmu razem z pożywieniem, insulinę powinno się podawać o ściśle wyznaczonych porach.

U dzieci, jak i później u osób dorosłych borykających się z cukrzycą typu 1 konieczne jest wprowadzenie do swojej codzienności odpowiednich ćwiczeń fizycznych, które dopasowane będą do ilości, w jakiej przyjmowana jest insulina oraz do posiłków.

Po zdiagnozowaniu cukrzycy dziecko do końca życia musi zostać pod opieką lekarza rodzinnego, diabetologa lub dermatologa. Zalecenie takie wynika z konieczności nauczenia się jak najlepszego kontrolowania choroby. Niezbędne jest również obserwowanie dziecka i sprawdzanie, czy nie występują symptomy, mogące sugerować rozwiniecie się groźnych powikłań.

W cukrzycy zdecydowanie najbardziej uciążliwe w leczeniu jest wstrzykiwanie insuliny. Na początku i oczywiście zależnie od wieku dziecka zastrzyk powinien być zawsze wykonany przez rodziców. Niektóre osoby wskazują, że dla nich najlepszym rozwiązaniem okazały się pompy insulinowe. Niektóre dzieci i nastolatki już obecnie są w posiadaniu i testują urządzenia, które jednocześnie sprawdzają poziom cukru we krwi i podają odpowiednią dawkę insuliny. Doprowadzają one do uczynienia tych czynności mniej dokuczliwymi i jednocześnie bardziej skutecznymi. Wówczas hormony wytwarzane są w taki sposobów, w jaki powinna tego dokonać trzustka.

Czytaj więcej: Cukrzyca typu 1 u dziecka – jak leczyć?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj