Astma u dzieci zdecydowanie wiedzie prym pośród przewlekłych schorzeń, jakie mogą pojawić się w wieku dziecięcym. Występuje aż u 15-20% dzieci. Na przełomie ostatnich 30 lat, nieustannie notujemy wzrost ilości zachorowań właśnie na astmę. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że najwięcej przypadków tego schorzenia stwierdza się w krajach rozwiniętych. W wyniku astmy znacząco spada jakość życia, a dzieci i młodzież przez tę dolegliwość bardzo często opuszczają zajęcia w szkole.

Przyczyny występowania astmy u dzieci

Przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, jaką jest astma u dzieci, wykorzystuje liczne komórki oraz wytwarzane przez nie substancje. Nadreaktywność oskrzeli wywołuje stan zapalny o przewlekłym charakterze, który skutkuje występowaniem nawracających sytuacji pojawiania się świszczącego oddechu, kaszlu, ucisku w klatce piersiowej i duszności. Dochodzi do nich najpowszechniej w nocy lub nad ranem.

Astma oskrzelowa u dzieci wyróżnia się sytuacjami odwracalnej obturacji dróg oddechowych, jak również nadreaktywnością, czy też nadwrażliwością oskrzeli na różne czynniki:

  • Swoiste, czyli alergeny, konieczne jest wykonanie prób uczuleniowych i sprawdzenie, na co dziecko jest uczulone, jest to astma oskrzelowa atopowa,
  • Nieswoiste, czyli wysiłek fizyczny, zimno, gorąco czy emocje, to astma oskrzelowa nieatopowa.

Astma rozwija się w sposób złożony. Najpowszechniejszą przyczyną jest podłoże zaburzeń alergicznych i jest uzależniona od przeciwciał IgE. Ich działanie w połączeniu z cząsteczkami alergenu powoduje wystąpienie szeregu reakcji biochemicznych i immunologicznych, które prowadzą do rozpoczęcia się tzw. kaskady zapalnej. Na wywołanie i utrzymywanie się stanu zapalnego silnie wpływają eozynofile.

Astma oskrzelowa – kiedy dziecko jest nią silniej zagrożone?

  • Atopia,
  • Czynniki genetyczne,
  • Silne wystawienie na kontakt z alergenami,
  • Zakażenia w obrębie układu oddechowego – najpowszechniej wirusowe,
  • Płeć – we wczesnym dzieciństwie astma powszechniejsza jest u chłopców, jednak z czasem różnica ta ulega zatarciu i około 10 roku życia plasuje się na podobnym poziomie u obu płci,
  • Zanieczyszczenia środowiska,
  • Niska masa urodzeniowa,
  • Narażenie na dym tytoniowy.

Objawy dychawicy oskrzelowej u dzieci

To, jakie symptomy się pojawiają w przypadku astmy, jest dość mocno związane z wiekiem dziecka, jak również jego stanem zdrowia.

  1. Objawy astmy u małego dziecka – podstawowym symptomem choroby u małych dzieci może być przewlekle utrzymujący się kaszel, duszność i/lub kaszel po wysiłkowy, występowanie świszczącego oddechu. W tym czasie choroba może przypominać zwykłą infekcję górnych dróg oddechowych, która przebiega bez gorączki.
  2. Objawy astmy oskrzelowej u starszych dzieci – duszność, napadowy, suchy kaszek, który pojawia się zwykle nocą lub nad ranem, świszczący oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej. Pojawienie się objawów może być gwałtowne, jednak najczęściej spowodowane jest: stresem, ekspozycją na alergen, infekcją lub wysiłkiem fizycznym.
  3. Objawy w zaostrzeniu astmy u dzieci – trudności w mówieniu, sinica, wdechowe ustawienie klatki piersiowej, przyspieszenie czynności serca, wciąganie międzyżebrzy, praca dodatkowych mięśni oddechowych, zaburzenia świadomości.

To, jak ciężko przebiega astma u dzieci, uzależnione jest od nasilenia procesu zapalnego w obrębie dróg oddechowych.

Zobacz także: Objawy astmy u dzieci

Rodzaje astmy u dzieci

Astmę u dzieci dzielimy ze względu na nasilenie objawów oraz jej przebieg kliniczny:

  1. Astma oskrzelowa sporadyczna,
  2. Astma oskrzelowa przewlekła łagodna,
  3. Astma oskrzelowa przewlekła umiarkowana,
  4. Astma oskrzelowa przewlekła ciężka.

Diagnostyka

Podstawą rozpoznania są klasyczne objawy astmy, stwierdzone w czasie badania przedmiotowego oraz szczegółowego wywiadu lekarskiego. W kolejnym etapie zachodzi konieczność przeprowadzenia badań czynnościowych układu oddechowego:

  • Spirometria,
  • Testy dynamiczne,
  • Ocena szczytowego przepływu wdechowego.

Wykonuje się również RTG – obraz płuc w większości przypadków jest prawidłowy, jednak badanie przydaje się w różnicowaniu astmy z innymi schorzeniami. Gdy zajmujemy się diagnozowaniem astmy u dziecka, pomocne mogą być również:

  • Przeprowadzenie oceny całkowitego stężenia IgE oraz swoistych IgE w surowicy krwi,
  • Eozynofilia w krwi obwodowej,
  • Punktowe testy skórne.

Badania te znajdują również zastosowanie w diagnozowaniu atopowej astmy oskrzelowej u dzieci.

Zapobieganie zaostrzeniom astmy u dzieci

  • Unikanie narażania dziecka na oddziaływanie dymu tytoniowego,
  • Ograniczenie ekspozycji i możliwości zetknięcia się z alergenem do maksymalnego minimum,
  • Unikanie zanieczyszczonego środowiska,
  • Unikanie infekcji,
  • Karmienie dziecka piersią możliwie jak najdłużej,
  • Unikanie kontaktu z czynnikami drażniącymi, takimi jak: dwutlenek siarki, tlenek azotu, lakiery, farby,
  • Jeśli pojawiają się objawy, należy stosować wczesne leczenie profilaktyczne.

Leczenie dychawicy oskrzelowej

W przypadku większości małych pacjentów astma oskrzelowa daje możliwość skutecznego leczenia i kontrolowania. Celem prowadzonej terapii jest osiągnięcie maksymalnej poprawy stanu pacjenta, przy stosowaniu jak najmniejszej ilości leków. Aby było to możliwe, należy:

  • Zapobiegać zaostrzeniom choroby,
  • Ograniczyć lub wyeliminować przewlekłe objawy chorobowe,
  • Dbać o regularną aktywność fizyczną dziecka,
  • Dbać o utrzymanie jak najlepszej czynności płuc,
  • Ograniczyć lub całkowicie zrezygnować z konieczności stosowania leków, o krótkotrwałym działaniu – leków B2-adrenergicznych.

Z uwagi na fakt, iż najpowszechniej rozpoznawanym rodzajem schorzenia u dzieci jest astma atopowa, konieczność stanowi ograniczenie do minimum kontaktu dziecka z alergenami. Jeśli jest to możliwe, ich całkowite usunięcie z otoczenia.

Leki, jakie stosuje się w leczeniu astmy, mogą być stosowane na najróżniejsze sposoby: pozajelitowo, doustnie czy wziewnie. Najlepszą i najbardziej optymalną opcją jest stosowanie leków o wziewnym charakterze. Ich forma pozwala na przedostanie się bezpośrednio do układu oddechowego, co wpływa na szybkość działania i możliwość uzyskania większej skuteczności przy małych dawkach.

Wykorzystywane są również preparaty do inhalacji. Wprowadzane są one do układu oddechowego z zastosowaniem różnego rodzaju dozowników, które dostosowuje się do potrzeb pacjenta i jego możliwości.

Przeciwzapalne leki profilaktyczne, które wykorzystuje się przy astmie u dzieci to:

  • Kortykosteroidy wziewne,
  • Kromoglikany,
  • Długo działające leki B2-adrenergiczne,
  • Preparaty teofiliny,
  • Leki antyleukotrienowe.

Leki o działaniu objawowym, które usuwają skurcz oskrzeli, stosowane u dzieci w leczeniu astmy to:

  • Wziewne leki antycholinergiczne,
  • Krótko działające leki B2-adrenergiczne,
  • Krótko działające preparaty teofiliny.

W przypadku astmy u dzieci możliwe jest zastosowanie, podobnie jak w przypadku innych chorób alergicznych – immunoterapii swoistej, czyli odczulania.

W skład leczenia astmy oskrzelowej u dzieci wchodzi kilka dodatkowych ważnych elementów:

  • Umiarkowany wysiłek fizyczny,
  • Fizykoterapia,
  • Leczenie klimatyczno-sanatoryjne.

Czytaj również: Dlaczego warto oczyszczać powietrze w domu?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj